Cầu xe là gì? Có mấy loại cầu xe ô tô?
17:21 - 06/09/2022
Cầu xe (hệ truyền động) là yếu tố quan trọng góp phần gia tăng mức độ hài lòng của bạn với chiếc xe của mình. Thông thường các mẫu xe hiện nay đều sử dụng hệ dẫn động cầu trước, trong khi đó những loại xe cao cấp sẽ được trang bị hệ dẫn động 4 bánh. Vậy cầu xe là gì? Chúng có vai trò như thế nào? Tất cả sẽ được tổng hợp trong bài viết dưới đây.
Cầu xe là gì?
Cầu xe là bộ phận nằm giữa trục nối 2 bánh xe sau hoặc 2 bánh xe trước của ô tô. Đúng như tên gọi, bộ phận này có hình cầu và là chi tiết cần phải có trên ô tô để đảm bảo xe có thể vận hành.
Cầu xe có chứa hệ thống bánh răng được gọi là bộ vi sai. Theo đó, bộ vi sai nối với động cơ thông qua một chiếc ống hình trụ gọi là láp dọc và nối với 2 bánh xe sau bởi 2 láp ngang. Khi động cơ vận hành, láp dọc sẽ quay và tác động lực đến bộ vi sai để 2 láp ngang chuyển động vòng quay tương ứng, khiến cho bánh xe hoạt động và lăn bánh.
Thông thường, vận tốc của từng bánh xe là không đồng nhất để giảm thiểu tình trạng lật bánh xe khi vào cua. Chính vì thế, bộ vi sai của cầu xe nắm vai trò quan trọng giúp bánh xe chuyển động tách biệt nhưng vẫn hỗ trợ, liên kết với nhau để xe di chuyển ổn định.
Cầu xe là bộ phận quan trọng cần phải có để giúp bánh xe vận hành.
Có mấy loại cầu xe ô tô?
Hiện nay các hãng sản xuất ô tô chủ yếu sử dụng 2 loại cầu xe, bao gồm loại 1 cầu và loại 2 cầu. Mỗi loại cầu xe đều có cấu tạo, nguyên lý hoạt động và ưu nhược điểm riêng.
Xe 1 cầu
Xe 1 cầu được ký hiệu là 2WD hoặc 4x2, nghĩa là loại xe dẫn động 2 bánh và được trang bị cầu xe ở 2 bánh trước hoặc 2 bánh xe phía sau. Nếu cầu xe dẫn động 2 bánh trước thì được gọi là xe dẫn động cầu trước (FWD - Front Wheel Drive), nếu cầu xe dẫn động 2 bánh sau thì gọi là xe dẫn động cầu sau (RWD - Rear Wheel Drive).
Dẫn động cầu trước FWD phù hợp với loại xe cỡ nhỏ, xe dành cho đô thị.
Thực tế, bản thân xe dẫn động cầu trước và cầu sau cũng có điểm mạnh và hạn chế riêng, có thể kể đến:
| Xe dẫn động cầu trước (FWD) | Xe dẫn động cầu sau (RWD) | |
| Ưu điểm |
Thiết kế nhỏ gọn, không tốn nhiều không gian Chi phí lắp đặt và sửa chữa, thay thế thấp Lực kéo và lực lái tác động tách biệt lên bánh xe trước Sức kéo tốt, di chuyển êm, tiết kiệm nhiên liệu |
Khả năng tăng tốc của xe tốt hơn |
| Nhược điểm |
Khả năng bám đường kém, nhất là khi di chuyển trên địa hình lầy lội Trọng lượng phân bổ không đều nên lực lái và lực kéo tác động lên bánh trước bị chồng chéo |
Bám đường kém khi di chuyển trên đường trơn trượt Sức kéo không tốt so với dẫn động cầu trước |
Xe dẫn động 1 cầu trước (FWD) hiện nay được trang bị cho các dòng xe phổ thông cỡ nhỏ, xe đô thị như Toyota Vios, Honda City, Mazda 3, Hyundai Accent,… Trong khi đó, hệ dẫn động 1 cầu sau (RWD) thường được sử dụng cho các dòng xe thể thao, xe sang hay xe đa dụng MPV.
Dẫn động cầu sau RWD bộc lộ nhược điểm khi di chuyển trên đường trơn trượt.
Xe 2 cầu
Để khắc phục những hạn chế của loại xe 1 cầu, các hãng sản xuất đã cho ra đời loại xe 2 cầu. Xe 2 cầu là loại xe dẫn động 4 bánh và được chia làm 2 loại, bao gồm hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian (AWD - All Wheel Drive) và hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian (4WD - Four Wheel Drive).
Xe dẫn động 4WD cho phép người lái lựa chọn di chuyển bằng 1 cầu trước hoặc 1 cầu sau hoặc cả 2 cầu cùng lúc. Trong khi đó, xe dẫn động AWD luôn luôn sử dụng hệ dẫn động 2 cầu trên 4 bánh xe. Ưu điểm và cả hạn chế của 2 loại dẫn động này như sau:
| Hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian 4WD | Hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian (AWD) | |
| Ưu điểm | Di chuyển thuận lợi trên địa hình gồ ghề | Vận tốc giữa trục trước và sau linh hoạt, giúp xe di chuyển dễ dàng và ổn định ở nhiều điều kiện địa hình khác nhau |
| Nhược điểm | Khó điều khiển khi vào cua |
Không có chế độ cầu chậm Chi phí đắt đỏ hơn 4WD |
Có thể thấy rằng xe dẫn động 4WD giúp người lái chủ động lựa chọn cầu xe theo từng địa hình, từ đó tiết kiệm nhiên liệu hơn. Trong khi đó, do luôn sử dụng hệ dẫn động 2 cầu trên 4 bánh nên xe dẫn động AWD có ưu điểm nổi trội về khả năng bám đường, đảm bảo tính an toàn cao.
Xe 2 cầu dẫn động 4 bánh bán thời gian có ưu điểm khi chạy trên đường gồ ghề .
Hệ thống dẫn động 4 bánh bán thời gian (4x4) thường nối cầu trước và cầu sau khi cài dẫn động 2 cầu nên không phù hợp để chạy đường trường. Còn hệ thống toàn thời gian (AWD) linh hoạt tốc độ quay ở 2 cầu nên có thể di chuyển ở nhiều loại địa hình mà tài xế không cần thao tác gài cầu.
Xe 2 cầu dẫn động 4 bánh toàn thời gian AWD mang đến cảm giác lái phấn khích cho người sử dụng.
Tuy nhiên, nhằm khắc phục những hạn chế của loại xe 2 cầu và giúp xe có thể di chuyển thuận lợi trên mọi địa hình, thường các hãng sản xuất sẽ dùng thêm chế độ gài cầu chậm để tăng sức kéo, đồng thời ứng dụng công nghệ giúp cầu xe trước và sau hoạt động độc lập mà vẫn đảm bảo mã lực luôn bằng 100%. Theo tư vấn kỹ thuật ô tô, hệ dẫn động 2 cầu thường được ứng dụng nhiều trên các dòng xe SUV, bán tải, xe off-road như Range Rover, Ford Ranger, Toyota Fortuner...
Nên chọn xe 1 cầu hay xe 2 cầu?
Dễ thấy rằng xe ô tô 2 cầu có nhiều ưu điểm về khả năng vận hành, độ linh hoạt cao, có thể di chuyển trên mọi địa hình. Ngoài ra, xe còn có thể chuyển qua chạy chế độ 1 cầu trên những đoạn đường bằng phẳng. Tuy nhiên, mức tiêu hao nhiên liệu và chi phí bảo dưỡng của xe 2 cầu cũng cao hơn so với xe 1 cầu.
Trong khi đó, xe 1 cầu phù hợp để di chuyển hàng ngày trong nội đô, tiết kiệm chi phí nhiên liệu. Chính vì vậy, tùy vào mục đích sử dụng và điều kiện kinh tế mà khách hàng có thể lựa chọn mẫu ô tô trang bị loại cầu xe phù hợp.
Hình ảnh mô tả 4 hệ dẫn động cơ bản của xe ô tô
