Phơi bày thực trạng “xe cũ 0 km” ở Trung Quốc: ô tô đã đăng ký nhưng chưa từng lăn bánh
08:34 - 02/06/2025
Một cuộc tranh cãi ngày càng gay gắt đang nổi lên trong ngành ô tô Trung Quốc xung quanh hiện tượng “xe cũ 0 km” hay những chiếc xe đã được đăng ký nhưng chưa từng được sử dụng hiện đang tràn ngập trên thị trường ô tô cũ. Những người có tiếng nói trong ngành như Chủ tịch Tập đoàn Great Wall Motor (GWM), ông Wei Jianjun, đã lên tiếng chỉ trích, cho rằng thực trạng này đang bóp méo số liệu bán hàng, gây hiểu lầm cho người tiêu dùng và đe dọa sự ổn định lâu dài của thị trường.
Vào tuần trước, trong cuộc trao đổi với phóng viên Sina Finance, Chủ tịch GWM cho biết hiện tượng "xe cũ 0 km" đã xuất hiện trên thị trường Trung Quốc như hệ quả của cuộc chiến giá cả kéo dài nhiều năm trong ngành ô tô. Ông cho biết có ít nhất từ 3.000 - 4.000 người bán trên các nền tảng xe cũ tại Trung Quốc đang kinh doanh loại xe này.
Câu chuyện đằng sau những con số “đẹp”
Cốt lõi của hiện tượng “xe cũ 0 km” nằm ở quy trình ô tô mới được đăng ký là đã bán, thường là cho các đại lý liên kết hoặc nền tảng bên thứ ba, rồi sau đó được bán lại như xe cũ dù gần như chưa từng chạy. Chiêu trò này nhằm đạt nhiều mục tiêu như giúp các hãng xe đạt chỉ tiêu bán hàng, hỗ trợ đại lý “xả hàng tồn kho” hoặc trong một số trường hợp là tận dụng các chính sách trợ giá hoặc xuất khẩu có liên quan đến trạng thái đăng ký xe.
Các nhà phân tích cho rằng hiện tượng này bắt nguồn từ những vấn đề hệ thống trong ngành ô tô Trung Quốc. Tình trạng dư thừa công suất sản xuất vẫn là một vấn đề nan giải. Trong tháng 4/2025, lượng xe du lịch tồn kho trên toàn Trung Quốc đạt 3,5 triệu chiếc. Một số nhà sản xuất chỉ hoạt động với công suất chưa đến 50%, buộc họ phải sử dụng các biện pháp quyết liệt để giải phóng hàng tồn. Bên cạnh đó, cuộc chiến giá cả khốc liệt và sự phụ thuộc vào trợ cấp của chính phủ, đặc biệt là trong mảng xe năng lượng mới (NEV), đã tạo điều kiện cho các chiến lược kinh doanh mờ ám như vậy phát triển.
Rủi ro đối với người tiêu dùng
Dù những chiếc "xe cũ 0 km" thường có giá hấp dẫn, đôi khi rẻ hơn tới 30% so với giá niêm yết ban đầu, nhưng chúng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Bảo hành thường bắt đầu tính từ thời điểm đăng ký, nghĩa là người mua có thể thiệt mất vài tháng. Một số mẫu xe còn đi kèm với các khoản vay chưa thanh toán hoặc lịch sử sở hữu không rõ ràng khiến người mua có thể gặp rắc rối pháp lý hoặc tài chính.
Các nhà phân tích cảnh báo hậu quả lâu dài của thực trạng này vượt xa phạm vi của từng giao dịch riêng lẻ. Dữ liệu bán hàng bị thổi phồng có thể làm sai lệch đánh giá của nhà đầu tư, che mờ nhu cầu thực tế của thị trường và bóp méo sự cạnh tranh. Ví dụ, giá xe đã qua sử dụng của mẫu BYD Qin L đã giảm 30-40% so với giá niêm yết, kéo theo sự sụt giảm của các mẫu xe cạnh tranh và dẫn đến sự sụp đổ kỳ vọng về giá trên toàn thị trường.
Phản ứng từ giới chức và ngành công nghiệp
Trước mối lo ngại ngày càng gia tăng, Bộ Thương mại Trung Quốc đã tổ chức một cuộc họp cấp cao vào ngày 27/5 với sự tham gia của các bên lớn như BYD, Dongfeng và nền tảng bán xe cũ Guazi. Cuộc họp xoay quanh việc siết chặt quản lý các giao dịch xe cũ và xử lý hành vi gian lận báo cáo doanh số. Theo báo cáo, chính quyền đang xem xét các khung pháp lý tương tự Ủy ban Chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) về hành vi “nhồi hàng” - một thủ thuật tài chính để thổi phồng doanh thu bằng cách đẩy hàng tồn kho ra thị trường.
Ngoài ra, các chuyên gia trong ngành còn kêu gọi từ bỏ những chiến thuật ngắn hạn. Họ khuyến nghị các hãng xe nên tái cân bằng kế hoạch sản xuất, minh bạch hơn về lịch sử và bảo hành xe, cũng như mở rộng xuất khẩu xe cũ có kiểm soát sang thị trường nước ngoài như Nga để giảm áp lực trong nước.
Bức tranh toàn cảnh
Dù một số ý kiến cho rằng sự xuất hiện của "xe cũ 0 km" là phản ứng tự nhiên của thị trường đối với tình trạng dư cung nhưng nhiều người trong ngành coi đây là con đường tắt đầy rủi ro. Ông Wei Jianjun và nhiều lãnh đạo khác đã kêu gọi quay lại những giá trị cốt lõi, đó là đổi mới, chất lượng sản phẩm và niềm tin của người tiêu dùng. Nếu không cải cách hệ thống, việc lạm dụng các chiêu trò như vậy sẽ làm xói mòn giá trị thương hiệu đồng thời gây ra vòng xoáy giảm giá và khiến người tiêu dùng mất lòng tin.
Khi ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc đang trải qua giai đoạn chuyển đổi đầy khó khăn với việc tái cơ cấu và siết chặt chính sách, tương lai của mô hình "xe cũ 0 km" sẽ phụ thuộc nhiều vào hành động của cơ quan quản lý và sự tự giác của doanh nghiệp. Trong thời điểm hiện tại, người tiêu dùng vẫn là đối tượng phải cẩn trọng nhất.
