Sự lên ngôi của xe SUV đang "bóp chết" dòng sedan truyền thống

Với doanh số SUV và bán tải ngày một tăng cao, các nhà sản xuất ô tô Detroit đang bước vào cuộc đua loại bỏ hết những sản phẩm bán chậm để tập trung tất cả mẫu xe lớn với nguồn lợi nhuận cực tốt. CEO Sergio Marchionne của Fiat Chrysler Automobiles là người mở màn cho xu hướng này khi tiêu diệt Dodge Dart và Chrysler 200 để tập trung hết nguồn lực cho SUV Jeep cũng như bán tải Ram. Lợi nhuận bùng nổ đi sau hành động đó đã củng cổ tinh thần cho những CEO khác ở Detroit xem xét khai tử các mẫu sedan như Ford Fusion và Chevrolet Impala.

Sự lên ngôi của những mẫu xe lớn như SUV và bán tải đã dẫn đến cái chết của các dòng sedan tại Mỹ.

“Ngành xe đã nghĩ Sergio là một người điên khi làm điều đó, và giờ đây ông ấy được xem như một thiên tài,” ông Jeff Schuster, một nhà phân tích ở LMC Automotive, khẳng định. “Ông ấy đã mở đường cho tất cả mọi người. Giờ đây, với những thương hiệu Detroit, dường như mọi chiếc xe đều đang được kiểm chứng lại.”

Một loạt các mẫu sedan xuất hiện ở Triển lãm Ô tô Quốc tế Bắc Mỹ 2018 có thể sẽ biến mất hoặc trên đường “xuống mồ” vào cùng thời điểm này năm sau. Các nhà sản xuất xe Mỹ sẽ vẫy cờ trắng sau hàng thập kỷ nhường thị phần ở phân khúc xe du lịch cho những nhãn hiệu xe Nhật Bản và Hàn Quốc. Lời hứa nới lỏng những quy định về tiết kiệm nhiên liệu của Tổng thống Donald Trump cũng là một nguồn lực bổ sung cho sự bùng nổ của SUV và bán tải, đồng thời mời gọi General Motors và Ford “rút dây sống” cho một số dòng xe du lịch của họ.

Ford, bên cạnh việc chuyển dây chuyền sản xuất mẫu xe Focus từ Michigan (Mỹ) sang Trung Quốc, đang xem xét "khai tử" xe gia đình Fusion. Trước mắt, họ đã thông báo với những nhà cung cấp linh kiện kế hoạch ngừng chế tạo Ford Fusion ở Mexico. Dựa theo chia sẻ của một người giấu mặt, giữa CEO Jim Hackett và những "tay chân" thân tín của ông đã nổ ra cuộc tranh luận về việc Ford Fusion có đáng được cứu để nâng đời thành một mẫu xe số lượng ít, giá cao hay không.

GM cũng đang cân đo đong đếm số phận của những mẫu xe du lịch ngày một bị "thất sủng" như Buick, Chevrolet và Cadillac, trong khi tăng cường quảng cáo cho SUV đồng thời ra mắt mẫu xe bán tải cỡ lớn mới tại triển lãm Detroit 2018. Trong khi đó, Fiat Chrysler cũng có thể tiếp tục hủy bỏ sản xuất những mẫu xe sedan khác như 300 vốn từng được các rapper ưa chuộng.

Chrysler 300, mẫu xe sedan từng rất được ưa chuộng bởi các ngôi sao nhạc rạp Mỹ, cũng có khả năng bị "khai tử"

“Bị nói là điên vì một lí do đúng đắn không phải là một chuyện xấu,” ông Sergio Marchionne nói trong một cuộc phỏng vấn tại triển lãm Detroit 2018. “Kể cả nếu như trở thành nhà vận hành tốt nhất của lĩnh vực xe du lịch, chúng tôi cũng sẽ không bao giờ có lợi nhuận gần với những gì đang kiếm được từ một chiếc xe bán tải cỡ lớn. Vậy, câu hỏi ở đây là, liệu tôi có giảm số lượng để tăng cường lợi nhuận không? Câu trả lời là có.”

Khi được hỏi rằng có định loại bỏ thêm mẫu xe nào nữa không, ông Marchionne trả lời: “Không, chúng tôi làm thế là xong rồi.” Nhãn hiệu Dodge đã cắt giảm các dòng sản phẩm xuống còn mỗi xe cơ bắp Charger và Challenger. Khi được hỏi về Chrysler 300, CEO Fiat Chrysler chỉ nói là mẫu xe này có “một sản lượng rất nhỏ,” thay vì gọi nó là sản phẩm bị "khai tử".

Các mẫu xe sẽ khó sống sót trong thời gian tới là là sedan cỡ lớn như Ford Taurus và những đối thủ của nó, theo chia sẻ của bà Stephanie Brinley, một nhà phân tích ở IHS Markit. Bà Brinley nói rằng sedan cỡ trung như Chevrolet Malibu và Ford Fusion bây giờ được ưa chuộng hơn, khiến Ford Taurus hay Chevrolet Impala trở nên không cần thiết. Một khách hàng mong muốn có xe to hơn sẽ mua luôn một chiếc SUV.

“Trong vài năm tới, bạn sẽ không thấy những chiếc xe này được phát triển thế hệ mới nữa,” bà Brinley nói. “Có khả năng là trong 8 năm nữa, phân khúc sedan cỡ lớn sẽ chẳng còn tồn tại.”

Mẫu xe bán tải Ram 1500 Laramie 2019

Các mẫu xe GM khác với một tương lai bất định ở thị trường Mỹ gồm Buick LaCrosse, trong khi Cadillac có kế hoạch cắt giảm số xe sedan của họ xuống chỉ còn 3 mẫu mà thôi. Tuy nhiên, phân khúc xe du lịch của các nhà sản xuất Detroit sẽ không chết hoàn toàn, theo lời ông Alan Batey, chủ tịch của GM Bắc Mỹ. “Bạn cần phải nhìn vào số lượng vẫn đang rất lớn của xe cỡ C và cỡ D,” ông Batey nói trong một bài phỏng vấn.

Dồn hết cho SUV và bán tải đã từng khiến các nhà sản xuất Detroit rơi vào rắc rối trước đây, dẫn tới chuyện chính phủ phải hỗ trợ chống phá sản cho GM và Fiat Chrysler trong năm 2009. Khi đó, lựa chọn một chiếc SUV thay vì sedan đồng nghĩa rằng sẽ phải bỏ thêm rất nhiều tiền để mua nhiên liệu. Vào thời điểm đó, giá xăng lên đến hơn 4 USD/gallon (3,78 lít), chiến lược thiển cận của Detroit đã hỏng bét và ngành ô tô Mỹ sụp đổ từ bên trong. Ngày nay, giá xăng chỉ ở mức trung bình 2,5 USD/gallon.

Tuy nhiên, giá xăng rẻ không phải là yếu tố duy nhất ủng hộ cho làn sóng SUV. Bên cạnh đó, thiết kế không còn thô kệch nữa cũng giúp xe SUV đắt khách. Được chế tạo để mang tới cảm giác lái mượt mà và khung xe nhẹ, nhiều mẫu crossover có chi phí vận hành rẻ không kém ô tô du lịch.

Trả lời phỏng vấn, ông Raj Nair, người đứng đầu các hoạt động của Ford Bắc Mỹ, nói rằng: “Chúng tôi dự tính SUV sẽ trở nên ngày một phổ biến hơn, đó là lí do tại sao chúng tôi đang tập trung phần lớn đầu tư của mình vào phân khúc này.” Hiện nay, Ford đang chuyển 7 tỷ USD từ đầu tư xe du lịch sang phát triển SUV. Tuy nhiên, ông Nair đã từ chối cho biết rằng chuyện này có khiến Ford Fusion biến mất hay không.

Biểu đồ cho thấy sự lên ngôi của xe bán tải/ SUV và sự sụt dốc của xe sedan.

Kể cả trong trường hợp giá xăng tăng lên, khách hàng cũng sẽ có thiên hướng chuyển sang những mẫu SUV nhỏ hơn, tiết kiệm nhiên liệu hơn, chứ không muốn quay về dòng sedan. “Thị trường này đang đi về hướng SUV và không ngoái đầu lại,” ông Jeff Schuster nói.

Các giám đốc ô tô Mỹ có thể vui vẻ khi thấy các những xe du lịch ra đi. Trong nhiều thập kỷ, họ đã vất vả kiếm từng đồng từ bán sedan trong khi rước về cả tấn lợi nhuận từ SUV và bán tải. Họ đang không ngừng viết lại những kế hoạch kinh doanh để chuyển quá trình sản xuất xe sedan truyền thống ra nước ngoài. Trung Quốc, thị trường ô tô lớn nhất thế giới và là mái nhà cho lao động giá rẻ, đang trở thành công xưởng chế tạo mới cho các dòng sedan Mỹ.

Mặt khác, chuyện các nhà sản xuất xe ô tô châu Á đã thống trị phân khúc xe sedan ở thị trường Mỹ trong hơn 3 thập kỷ qua cũng sẽ vẫn tiếp tục. Toyota Camry vẫn là nằm trong top những mẫu xe bán chạy nhất tại Mỹ trong năm ngoái, mặc dù lần đầu tiên bị crossover cỡ C Toyota RAV4 vượt mặt.

Gần đây, Toyota đã nâng cấp Camry và cho ra mắt sedan Avalon tái thiết kế tại triển lãm Detroit trong khi Honda mở màn năm 2018 bằng việc nhận giải thưởng “Xe của năm tại Bắc Mỹ” cho mẫu xe Accord thế hệ mới. Bên cạnh đó, Nissan cũng sẽ sớm cho ra mắt một mẫu sedan Altima mới mẻ.

Honda Accord 2018 là mẫu xe đạt giải thưởng "Xe của năm 2018 tại Bắc Mỹ"

Hiến dâng thị trường xe sedan cho các nhãn hiệu Nhật Bản và Hàn Quốc có thể từng được coi là hành động bị đánh giá thấp đối với bộ ba Detroit từng thống trị cao tốc Mỹ với Chervolet Bel-Air, Ford Falcon và Plymouth Fury. Tuy nhiên, những ngày đó đã qua rồi và các giám đốc ô tô Mỹ học được bài học đau đớn trong thập kỷ trước về chuyện cố níu kéo quá khứ huy hoàng.

“Bạn có thể gọi 2018 là cái chết của xe sedan. Cứ nhìn vào tất cả mẫu xe mới ra mắt ở phân khúc crossover và sự khan hiếm mẫu mới trong phân khúc sedan mà xem. Bạn có thể thấy đâu là nơi người ta đang đặt tiền vào,” ông Mark Wakefield của công ty tư vấn AlixPartners nói.

>>> Vượt Toyota Camry, Honda Accord 2018 nhận danh hiệu "Xe của năm 2018 tại Bắc Mỹ"