Nhìn lại những sự kiện nổi bật của thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2022

Vietnam Motor Show 2022 trở lại

Sau 2 năm tạm dừng tổ chức do đại dịch Covid-19, Triển lãm Ô tô Việt Nam (VMS) 2022 đã chính thức trở lại vào ngày 26/10 với 14 thương hiệu tham gia, bao gồm Audi, Brabus, Honda, Jeep, Lexus, Mercedes-Benz, Mitsubishi Motors, Morgan, MG, RAM, Subaru, Toyota, Volkswagen và Volvo.  

Sau 2 năm tạm hoãn, triển lãm VMS 2022 đã trở lại với những con số ấn tượng.

Đến với triển lãm VMS 2022, các hãng xe đều mang đến những sản phẩm mới nhất của mình với những cái tên nổi trội như Ford Territory, Mercedes-EQS, Audi e-Tron, Honda Civic Type R hay Subaru Forester. Trong đó, những mẫu ô tô điện hay xe hybrid xăng lai điện được nhiều người chú ý nhất thị trường Việt Nam cũng đang đi theo xu hướng tiến vào kỷ nguyên xe điện.

Mặc dù thiếu vắng những cái tên quen thuộc như KIA, BMW, Mazda, Hyundai,... nhưng triển lãm VMS 2022 vẫn thu hút 236.939 lượt khách tham quan. Ngoài ra, ban tổ chức VMS 2022 cũng ghi nhận trong thời gian diễn ra triển lãm, đã có gần 2.000 xe được bán và hàng nghìn đơn đặt hàng từ người mua. Đây cũng là lượng khách và số xe được bán ra nhiều nhất sau 15 lần tổ chức triển lãm, kể từ năm 2002 đến nay. 

Khan hiếm hàng vì thiếu chip bán dẫn

Do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, từ đầu năm 2021, ngành ô tô toàn cầu đã rơi vào tình trạng thiếu hụt nguồn cung chip bán dẫn. Điều này khiến nhiều hãng xe không thể giữ được sản lượng, dẫn đến lượng xe bị giảm, không đủ đáp ứng nguồn cung cho thị trường. Thị trường Việt Nam cũng không ngoại lệ khi hàng loạt mẫu xe ô tô đã phải chịu cảnh "bán bia kèm lạc" tại đại lý như Toyota Corolla Cross, Hyundai Tucson, Ford Everest, Hyundai Santa Fe,... do khan hiếm hàng, cầu cao hơn cung. 

Tuy nhiên, đến giai đoạn quý IV/2022, tình hình đã trở nên khả quan hơn một chút do nhiều yếu tố tác động như nguồn cung linh kiện ổn định hơn. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của một số chính sách tài chính nên nhu cầu mua xe của người tiêu dùng Việt giảm xuống. Từ đó, giá bán của nhiều mẫu xe đã có dấu hiệu hạ nhiệt và không còn tình trạng "bán bia kèm lạc" như trước.

Ô tô điện Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ

Một sự kiện được xem là ấn tượng trong năm 2022 chính là việc thương hiệu ô tô Việt Nam VinFast xuất khẩu 999 chiếc xe VF8 đầu tiên sang Mỹ. Đây là sự kiện đánh dấu một cột mốc lớn của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đồng thời cho thấy bước tiến lớn của VinFast trong việc mở rộng thị trường từ trong nước ra quốc tế. Theo thông tin từ VinFast, đây mới chỉ là lô xe đầu tiên trong 65.000 đơn hàng dự kiến được xuất ra nước ngoài trong thời gian tới.

Xu hướng "bán xe trên giấy"

Việc bán xe trên giấy là chưa từng có, ít nhất là tại thị trường Việt Nam. Phương thức kinh doanh một sản phẩm ô tô có nhiều khác biệt so với bất động sản. Hơn thế nữa, ô tô còn gắn liền với sự an toàn và tính mạng của người sử dụng. Do vậy, hình thức mua bán này trước đây hoàn toàn xa lạ đối với thị trường ô tô Việt Nam.

Tuy nhiên, điều đó đã thay đổi. Trên thị trường quốc tế, Tesla có thể nói là hãng khởi đầu xu hướng “bán xe trên giấy” này, sau đó, các công ty khởi nghiệp bán xe điện tự lái khác mới đua nhau học theo. Trở lại thị trường Việt Nam, tính cho tới hiện tại, đã có hai hãng xe thực hiện khá thành công chiến lược “bán xe trên giấy” là VinFast và Mitsubishi.

VinFast là hãng xe đầu tiên đưa ra khái niệm "bán xe trên giấy" đến Việt Nam

VinFast là hãng khởi xướng chiến lược “bán xe trên giấy” và cũng là hãng xe tiên phong cho rất nhiều thứ "lần đầu tiên" của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Chẳng hạn như lần đầu tiên người dân Việt được tham gia vào quá trình thiết kế xe khi họ chính là người bình chọn thiết kế cho Lux A2.0 và Lux S.A2.0 trên trang web chính thức của Vinfast. Họ cũng là những người đầu tiên hồ hởi tham gia "mua xe trên giấy" ngay từ khi VinFast VF e34 mới chỉ lộ diện dưới dạng bản vẽ. 

Loạt hãng xe hứa hẹn vào Việt Nam

Trong năm 2022, nhiều hãng xe mới cũng hứa hẹn sẽ xuất hiện tại Việt Nam. Cụ thể, Skoda sẽ hợp tác với TC Motor để xây dựng nhà máy lắp ráp tại Việt Nam. Bên cạnh đó là hàng loạt thương hiệu ô tô Trung Quốc như Chery hay Great Wall Motor cũng đã có một số động thái cho thấy họ sẽ sớm phân phối xe chính hãng tại Việt Nam trong thời gian tới đây.

Thương hiệu Chery hứa hẹn sẽ đưa dòng xe OMODA về Việt Nam.

Hàng loạt mẫu xe được chuyển từ nhập khẩu sang lắp ráp tại Việt Nam

BMW hiện không còn là thương hiệu xa lạ với khách hàng Việt Nam. Trước đây, xe BMW được nhập khẩu nguyên chiếc về Việt Nam và do THACO phân phối. Tuy nhiên, vào hồi đầu tháng 12 vừa qua, BMW Group đã chính thức tuyên bố sẽ hợp tác với Trường Hải Auto Corporation (THACO) để lắp ráp một số mẫu xe tại Việt Nam. Các mẫu xe BMW được lắp ráp tại Việt Nam bao gồm 3-Series, 5-Series, X3 và X5. Nhờ đó, giá bán của những mẫu ô tô này cũng giảm mạnh, lên đến 770 triệu đồng so với xe nhập khẩu.

Ngoài BMW, còn có một số mẫu xe khác cũng được chuyển sang lắp ráp tại Việt Nam như Toyota Veloz Cross, Toyota Avanza Premio hay Hyundai Creta. Trong đó, cặp đôi MPV của Toyota dự kiến sẽ giữ nguyên giá bán như xe nhập khẩu.

Giá xăng tăng phi mã lên gần 33.000 đồng/lít

Trong năm 2022, giá xăng dầu cũng là một vấn đề "nóng hổi" được nhiều người quan tâm. Chỉ trong một thời gian ngắn, giá xăng, dầu đã tăng đến mức kỷ lục 32.870 đồng/lít vào thời điểm ngày 21/6/2022. Ngay cả giá dầu cũng tăng mạnh và hiện còn cao cao hơn cả giá xăng.

Nguyên nhân chính là do từ đầu năm 2022 đến nay, thị trường xăng dầu thế giới diễn biến phức tạp, nguồn cung không ổn định và giá biến động với biên độ lớn. Những yếu tố trên đã ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trong nước.

Giá xăng dầu tăng mạnh và khan hiếm xăng là một điểm nhấn của thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2022.

Sang quý II năm nay, từ giữa tháng 7 đến đầu tháng 10, giá xăng dầu thế giới lại có xu hướng giảm. Nhờ đó, giá bán lẻ xăng dầu trong nước cũng giảm theo. Nhiều doanh nghiệp bị thua lỗ lớn nên đã thu hẹp hoạt động kinh doanh và nhập khẩu cầm chừng.

Bên cạnh đó, việc tín dụng bị thắt chặt trong khi giá xăng dầu tăng, tỷ giá USD/VNĐ tăng và khó tiếp cận nguồn ngoại tệ khiến các doanh nghiệp đầu mối không có đủ nguồn tài chính để nhập hàng với khối lượng như các năm trước. Các doanh nghiệp này chỉ chủ yếu duy trì lượng hàng đủ để cung cấp cho hệ thống phân phối trực thuộc của doanh nghiệp mình và duy trì lượng dự trữ tồn kho theo quy định. Hơn nữa, chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về Việt Nam cao trong khi chi phí này chưa được tính đủ vào giá cơ sở trong mặt hàng xăng dầu do nhà nước điều tiết nên doanh nghiệp hạn chế lượng nhập khẩu để giảm thua lỗ. 

Hàng loạt mẫu ô tô điện và xe hybrid xăng lai điện được ra mắt

Năm 2020-2021 có thể nói chỉ là năm bản lề khi một số mẫu ô tô điện và xe hybrid manh nha gia nhập thị trường Việt Nam như Toyota Corolla Cross Hybrid, VinFast VF e34 hay Porsche Taycan. Sang đến năm 2022, thị trường ô tô Việt Nam ồ ạt đón nhận những mẫu ô tô điện và xe hybrid từ nhiều thương hiệu khác nhau, từ bình dân đến hạng sang. Cụ thể, ở phân khúc xe phổ thông, khách hàng có thêm các mẫu xe hybrid như Suzuki Ertiga Hybrid, Nissan Kicks e-Power, KIA Sorento Hybrid,... Trong khi đó, phân khúc xe hạng sang có thêm Jaguar i-Pace, Mercedes-EQS và Audi e-Tron.

Hàng loạt mẫu ô tô điện và xe hybrid được ra mắt Việt Nam trong năm 2022.

Chính nhờ những nhân tố mới của phân khúc ô tô điện và xe hybrid đã giúp cho thị trường Việt Nam trở nên sôi động hơn khi có thêm lựa chọn cho những khách hàng có nhu cầu tìm một mẫu xe tiết kiệm nhiên liệu, thân thiện với môi trường. Trong đó, các mẫu xe hybrid đang được lòng khách hàng Việt Nam hơn bởi quy tụ được những ưu điểm của ô tô điện như vận hành êm ái, mạnh mẽ, tiết kiệm nhưng lại không cần phải cắm sạc.

Siết chặt đăng kiểm

Những tưởng năm 2022 sẽ kết thúc sau hàng loạt sự kiện đáng nhớ đã kể trên thì đến tháng 12, người dùng ô tô lại tiếp tục xôn xao vì quy trình đăng kiểm bị siết chặt. Điều này khiến rất nhiều mẫu xe độ, xe nâng cấp đã không thể đáp ứng được tiêu chuẩn đăng kiểm để tiếp tục lưu hành.

Không ít người sử dụng ô tô hiện đang rơi vào trạng thái hoang mang vì tại Việt Nam, có rất nhiều chiếc xe được chủ nhân nâng cấp từ nội thất, ngoại thất cho đến kể cả công suất vận hành. Việc thắt chặt quy trình đăng kiểm khiến nhiều người lo lắng không biết chiếc xe của mình có đạt đủ tiêu chuẩn đăng kiểm hay không.

Theo ghi nhận, đã có rất nhiều chủ xe chia sẻ về việc không được đăng kiểm vì lỡ lắp thêm một số chi tiết không đúng với thông số của nhà sản xuất như thay đèn halogen thành Bi LED, lắp thêm đuôi gió, lắp thêm bậc bước, đèn gầm,...

Đứng trước thực trạng này, Bộ GTVT đã ban hành văn bản số 13773/BGTVT-KHCN&MT ngày 23/12/2022 để đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu đăng kiểm của người dân và doanh nghiệp. 

Kết luận

Năm 2022 sắp kết thúc và các sự kiện trên đây là những điểm nổi bật của thị trường cũng như ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Trong năm 2023 tới đây, chắc chắn thị trường ô tô Việt Nam sẽ có thêm nhiều điều mới cũng như các mẫu xe mới để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng. 

Hoàng Hiển