Hậu 1/1/2018: Thuế nhập khẩu ô tô từ Asean giảm về 0% nhưng giấc mơ ô tô nhập giá rẻ còn xa vời

01/01/2018 - cột mốc đáng nhớ của thị trường xe ô tô Việt Nam

1/1/2018 – là một cột mốc quan trọng với ngành công nghiệp ô tô cũng như đối với cả thị trường ô tô tại Việt Nam. Đây là thời điểm mà nhiều người dân đã kỳ vọng để có thể bắt đầu mua những chiếc xe ô tô có giá rẻ, đúng với giá trị thật của một chiếc xe khi mà thuế xuất nhập khẩu ô tô sẽ từ 30% về 0% theo lộ trình của Hiệp định Thương mại nội khối ASEAN (AFTA) đối với những chiếc xe được nhập khẩu từ khu vực ASEAN như Thái Lan, Indonesia, Philippines…

Nhiều người kỳ vọng sau 1/1/2018, giá xe nhập khẩu sẽ giảm - giấc mơ sở hữu ô tô sẽ gần hơn với người dân Việt.

Thêm vào đó, cột mốc thời gian 1/1/2018 còn đánh dấu thời điểm thuế tiêu thụ đặc biệt (thuế TTĐB) áp dụng vào các dòng xe có dung tích xi lanh từ 1.5L trở xuống giảm xuống còn 35%; loại có dung tích xi lanh trên 1.5L và dưới 2.0L  giảm xuống còn 40%. Tức là đều giảm 5% so với mức thuế tiêu thụ đặc biệt đang được áp trước thời điểm 1/1/2018.

Như vậy có thể thấy, với hai mức giảm liên tiếp như vậy thì điều khách hàng Việt mong chờ nhất trong suốt năm 2017 vừa qua chính là lúc này – sau ngày 1/1/2018 – với những mẫu xe được nhập khẩu có giá rẻ hơn từ 30-40% so với năm 2017. Người dân trông đợi rằng nếu một chiếc xe có giá bán 400 triệu vào năm 2017 thì có thể chỉ còn khoảng trên dưới 300 triệu trong năm 2018.

Thực tế hậu 1/1/2018: đời không như là mơ

Thế nhưng, ngay từ trước thời điểm 1/1/2018 và sau 1/1/2018, xe giá rẻ thì chưa thấy đâu nhưng thông tin về hàng loạt các mẫu xe nhập khẩu tăng giá thì lại xuất hiện ngày càng nhiều như Toyota Fortuner mới đội giá thêm gần cả 100 triệu VNĐ; Honda CR-V 7 chỗ có thể cao hơn mức giá công bố, hay như Ford Ranger, Chevrolet Colorado cũng rơi vào tình trạng khan hàng khiến giá luôn duy trì ở mức cao. Ngay đến cả những mẫu xe mới hứa hẹn sẽ ra mắt Việt Nam cũng mất hút không hẹn chắc ngày xuất hiện như Toyota Wigo, Toyota Avanza, Honda Jazz, Suzuki Celerio,…

Nguyên nhân của tình trạng này là vì ngày 1/1/2018 cũng là ngày chính thức áp dụng quy định “siết chặt” các hoạt động nhập khẩu xe ô tô theo đúng nghị định 116/2017/NĐ-CP. Theo đó, các doanh nghiệp nhập khẩu xe ô tô sẽ phải đáp ứng nhiều quy định khắt khe hơn trong việc nhập khẩu xe ô tô như: Doanh nghiệp phải được cấp giấy phép kinh doanh nhập khẩu xe thì mới có thể nhập khẩu xe ô tô; Các doanh nghiệp phải có cơ sở bảo hành, bảo dưỡng ô tô; Doanh nghiệp nhập khẩu xe ô tô phải có văn bản xác nhận hoặc tài liệu chứng minh doanh nghiệp được quyền thay mặt doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô nước ngoài thực hiện lệnh triệu hồi ô tô nhập khẩu tại Việt Nam; mỗi lô xe nhập khẩu đều phải kiểm định chất lượng độc lập…

Trong giai đoạn đầu năm 2018 sẽ vắng bóng nhiều mẫu xe nhập khẩu.

Trong hàng loạt các quy định thắt chặt nhập khẩu xe máy thì Giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô nhập khẩu được cấp bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nước ngoài là vấn đề mà nhiều thương hiệu xe nhập khẩu tại Việt Nam đang gặp vướng mắc khi làm các thủ tục thông quan cho xe nhập khẩu.

Những điều này đều tác động trực tiếp đến cả thời gian xe nhập khẩu về đến Việt Nam cũng như ảnh hưởng đến cả chi phí đầu vào cho từng mẫu xe.

Không chỉ có vậy, thuế nhập khẩu ô tô về 0% cho các xe sản xuất tại khu vực ASEAN sẽ chỉ áp dụng với những mẫu xe có tỉ lệ nội địa hoá nội khối từ 40% trở lên. Điều này có nghĩa là không phải mẫu xe nào được nhập khẩu từ các nước khu vực Đông Nam Á cũng đều được hưởng mức thuế xuất nhập khẩu 0% này.

Chevrolet Trax - một mẫu xe hay trong phân khúc nhưng lại nhập khẩu từ Hàn Quốc nên không được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu 0%.

Ngoài ra, những mẫu xe nhập khẩu từ các quốc gia khác ngoài khu vực Đông Nam Á vẫn phải chịu mức thuế xuất nhập khẩu theo cam kết giữa các quốc gia với Việt Nam. Điều này có thể dễ dàng nhận ra ở Chevrolet khi dòng xe bán tải ăn khách Chevrolet Colorado nhập khẩu Thái Lan với tỉ lệ nội địa hoá nội khối 40% có thể hưởng thuế suất nhập khẩu 0% nhưng dòng xe Chevrolet Trax nhập khẩu từ Hàn Quốc lại phải chịu mức thuế nhập khẩu cao hơn.

Vỡ mộng xe nhập khẩu giá rẻ sau 2018 và nỗi lo khan hàng trong ngắn hạn

Có thể thấy, với sự điều chỉnh về nhập khẩu xe ô tô của nghị định 116/2017/NĐ-CP thì các mẫu xe nhập khẩu sẽ khó khan hơn khi về Việt Nam. Trong khi đó, mức thuế xuất nhập khẩu 0% lại không thể áp dụng cho hầu hết các mẫu xe nên việc giá xe sẽ rẻ đi sau ngày 1/1/2018 có lẽ là một điều không tưởng trong ngắn hạn. Hơn thế nữa, việc doanh nghiệp chưa đáp ứng đủ các điều kiện của nghị định 116 nên chưa thể đưa xe ra thị trường còn tạo nên tình trạng cầu nhiều hơn cung, khiến các mẫu xe hot càng thêm khan hàng, đội giá, loạn thị trường. Người mua không được hưởng giá rẻ, lại không có đa dạng sự lựa chọn các mẫu xe ưa thích.