Ngành công nghiệp ô tô chao đảo vì mức thuế 25% áp lên ô tô và linh kiện nhập khẩu của tổng thống Trump

Các nhà sản xuất ô tô của Mỹ và đối thủ toàn cầu đã rúng động trước tuyên bố của Tổng thống Donald Trump về việc áp thuế 25% đối với tất cả các loại xe và nhiều linh kiện ô tô nhập khẩu vào Hoa Kỳ.

Nếu kéo dài, mức thuế này có thể khiến giá mỗi chiếc ô tô tại Mỹ tăng thêm hàng nghìn đô la và làm gián đoạn chuỗi sản xuất xe hơi trên khắp Bắc Mỹ. Nguyên nhân là do sự liên kết chặt chẽ trong ngành công nghiệp ô tô giữa Canada, Mexico và Mỹ suốt ba thập kỷ qua.

Theo công ty nghiên cứu GlobalData, gần một nửa số xe được bán tại Hoa Kỳ năm ngoái là xe nhập khẩu.

Trong năm 2024, Thái Lan đã xuất khẩu 42.000 ô tô du lịch sang Hoa Kỳ, cùng với khoảng 4 tỷ USD linh kiện ô tô. Các nhà sản xuất đã được cảnh báo chuẩn bị đối phó với những biến động khi mức thuế mới có hiệu lực.

Sắc lệnh do Trump ký mở rộng cuộc chiến thương mại nhằm thúc đẩy sản xuất trong nước, đồng thời tạo tiền đề cho các biện pháp thuế quan sâu rộng hơn vào tuần tới.

“Chúng tôi sẽ thu phí các nước khi họ kinh doanh tại Mỹ, lấy đi việc làm, tài sản và nhiều thứ khác mà họ đã hưởng lợi suốt những năm qua,” Trump phát biểu tại Nhà Trắng hôm thứ Tư.

Thuế quan sẽ bắt đầu được thu từ 0h01 sáng ngày 3/4 (giờ Washington).

Ảnh minh họa: Lô xe VinFast đầu tiên xuất khẩu sang Mỹ vào cuối năm 2022

Nhà Trắng cho biết thuế sẽ không chỉ áp dụng với xe hoàn thiện mà còn với các linh kiện quan trọng như động cơ, hộp số, hệ thống truyền động và linh kiện điện tử. Thuế đối với linh kiện sẽ có hiệu lực chậm nhất vào ngày 3/5, với khả năng mở rộng danh mục chịu thuế trong tương lai.

Các nhà nhập khẩu ô tô theo Thỏa thuận Mỹ - Mexico - Canada (USMCA) có thể chứng nhận hàm lượng nội địa của họ để chỉ bị đánh thuế với phần không phải do Mỹ sản xuất.

Trump khẳng định mức thuế này sẽ “vĩnh viễn” và ông không có ý định đàm phán bất kỳ ngoại lệ nào.

Cổ phiếu của General Motors giảm 8%, Ford và Stellantis mất 4,5% trong giao dịch ngoài giờ khi Trump phát biểu. Cổ phiếu các hãng xe châu Á, dẫn đầu là Toyota, giảm 3-4% trong phiên giao dịch sáng thứ Năm.

Cổ phiếu Tesla – công ty sản xuất toàn bộ xe tại Mỹ nhưng vẫn nhập một số linh kiện – giảm 1,3%.

Trump cho rằng mức thuế mới có thể “trung lập hoặc có lợi” cho Tesla và khẳng định CEO Elon Musk không tư vấn gì về chính sách thuế ô tô này.

Trên mạng xã hội X, Musk thừa nhận thuế quan sẽ ảnh hưởng đến Tesla.

“Mức thuế này sẽ tác động đến giá của các linh kiện Tesla nhập khẩu từ nước ngoài,” Musk viết. “Chi phí phát sinh không hề nhỏ.”

Các biện pháp thuế quan của Trump đã gây bất ổn cho doanh nghiệp và chao đảo thị trường toàn cầu kể từ khi ông trở lại Nhà Trắng vào tháng Một.

Hôm thứ Tư, ông nhấn mạnh rằng mức thuế này sẽ thúc đẩy các hãng xe đầu tư nhiều hơn vào Mỹ thay vì Canada hay Mexico.

Tổ chức Autos Drive America, đại diện cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài như Honda, Hyundai, Toyota và Volkswagen, cảnh báo:

“Thuế quan mới sẽ khiến chi phí sản xuất và bán xe tại Mỹ tăng cao, cuối cùng dẫn đến giá xe đắt hơn, ít lựa chọn hơn cho người tiêu dùng và ít việc làm hơn trong ngành sản xuất.”

Ngành ô tô Bắc Mỹ hầu như được hưởng thương mại tự do từ năm 1994. Hiệp định USMCA do Trump đưa ra năm 2020 áp dụng các quy định mới nhằm thúc đẩy sản xuất linh kiện trong khu vực.

Sau khi áp thuế 25% với Mexico và Canada hồi đầu tháng Ba, Trump đã tạm hoãn một tháng đối với các xe đáp ứng tiêu chí của USMCA, mang lại lợi ích cho các công ty Mỹ. Tuy nhiên, quy định mới sẽ không gia hạn sự miễn trừ này.

“Các công ty đã đầu tư hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ USD vào nhà máy tại Canada và Mexico có thể chứng kiến lợi nhuận sụt giảm nghiêm trọng trong vài quý tới, thậm chí vài năm,” Sam Fiorani, chuyên gia tại AutoForecast Solutions, nhận định.

“Chúng tôi sẽ phải điều chỉnh dự báo doanh số và sản xuất vì điều này sẽ khiến toàn ngành rơi vào hỗn loạn.”

Trước khi mức thuế mới được công bố, hãng dịch vụ ô tô Cox Automotive ước tính chúng có thể khiến mỗi chiếc xe sản xuất tại Mỹ tăng giá thêm 3.000 USD, còn xe sản xuất tại Canada hoặc Mexico có thể đắt hơn 6.000 USD nếu không được miễn thuế.

Nếu mức thuế có hiệu lực, Cox dự báo vào giữa tháng Tư, sản lượng ô tô tại Bắc Mỹ có thể giảm 30%, tương đương 20.000 xe mỗi ngày.

Trong khi đó, Liên đoàn Công nhân Ô tô Hoa Kỳ (UAW) – đại diện cho công nhân tại ba hãng xe lớn của Detroit – hoan nghênh hành động của Trump.

“Với mức thuế này, hàng nghìn công việc sản xuất ô tô có mức lương cao có thể quay trở lại các cộng đồng lao động tại Mỹ trong vài tháng tới, chỉ bằng cách tăng ca hoặc bổ sung dây chuyền tại các nhà máy chưa được khai thác hết công suất,” Chủ tịch UAW, Shawn Fain, tuyên bố.