10 mẫu xe quan trọng nhất lịch sử ô tô điện hiện đại tính tới lúc này

Những chiếc xe điện đầu tiên đã được chế tạo trong thập niên 1830, trong khi xe taxi điện đã từng phổ biến ở New York cho tới đầu những năm 1900. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của động cơ đốt trong ở thập niên 1920 đã đặt dấu chấm hết cho chuyện đó. Bởi động cơ đốt trong mang tới cự li di chuyển cao hơn hẳn, xe điện thương mại đã mất giá trị cho tới khi các nhà sản xuất xe bắt đầu coi trọng chúng một lần nữa trong thập niên 1990.

Chất xúc tác cho xe điện thuần chủng hiện đại đã tới khi tiểu bang California, Mỹ, thông qua Lệnh thi hành Xe không xả khí thải (ZEV) nhằm đảm bảo 2% xe được bán ở tiểu này sẽ là dạng không xả khí thải vào năm 1998, và 10% vào năm 2003. Tuy nhiên, trước khi đạo luật có hiệu lực, GM đã táo bạo đi trước một bước, và đó chính là nơi chúng ta sẽ bắt đầu câu chuyện lịch sử xe điện hiện đại sau đây.

General Motors EV1 (1996 – 2003)

Mẫu xe điện concept GM Impact 1990 không những truyền cảm hứng cho đạo luật ZEV của California, mà còn cả mẫu General Motors EV1 mà được thiết kế từ đầu để làm xe điện thuần chủng và tiếp thị làm một sản phẩm của GM. Ban đầu chiếc xe chỉ được tiêu thụ tại một số khu vực nhất định. Người tiêu dùng đã nồng nhiệt tiếp nhận nó, dẫn tới 1.117 chiếc được chế tạo qua 2 thế hệ, và thế hệ thứ hai có cự li di chuyển khoảng 132 – 160 km.

GM đã không hài lòng về chi phí của công nghệ pin axit-chì, do đó đến cuối quá trình sản xuất, EV1 đã lắp pin NiMH (hiđrua kim loại-niken). Cuối cùng, GM đã hủy bỏ dự án trong năm 2002, và đưa ra lời giải thích rằng xe điện là một phân khúc nhỏ đặc thù không mang lại lợi nhuận trong thị trường ô tô tương lai gần.

Chevrolet S-10 EV (1997 – 1998)

Thời gian gần đây, xe bán tải điện đã tạo nên sự chú ý lớn từ công chúng, nhưng thực tế thì Chevrolet đã từng cho ra đời mẫu đầu tiên trong cuối thập niên 1990. Cụ thể, chiếc xe đã được tiếp thị và bán tới những khách hàng sở hữu đội xe và chế tạo dựa trên bán tải S-10 có cabin bình thường, thùng xe ngắn. Nhà sản xuất có đưa ra hai tùy chọn cụm pin axit-chì và hiđrua kim loại-niken, và thậm chí trang bị cả phanh phục hồi.

Chỉ 60 chiếc S-10 EV được bán tới khách hàng đơn lẻ, và khoảng 440 chiếc ở diện cho thuê, và rồi sau này bị loại bỏ giống như GM EV1.

Honda EV Plus (1997 – 1999)

Mẫu EV Plus đã phục vụ vài mục đích đối với thương hiệu Nhật Bản, Honda. Nó đã đạt yêu cầu của California đối với xe không xả khí thải, và đóng vai trò “chuột bạch” để cải tiến công nghệ hóa học pin, cũng như mô tơ điện và những phụ tùng khác mà sau này được dùng trong xe hybrid của Honda. Cụm pin đã được phát triển sâu hơn và sử dụng trong xe Honda FCX Fuel Cell mà bắt đầu được chế tạo trong năm 1999.

Khoảng 300 – 340 chiếc EV Plus đã được chế tạo với giá 53.999 USD/chiếc dù Honda chỉ thuê chúng trong vòng 3 năm. Cự li di chuyển của xe là khoảng 125 – 169 km tùy thuộc tải trọng, và mất 24 tiếng để sạc đầy cụm pin 28,7 kWh bằng nguồn 110 volt, nhưng chỉ mất 2 tiếng từ nguồn 220 volt.

Toyota RAV4 EV (1997 – 2003, 2012 – 2014)

Kể từ năm 1997 xa xôi, Toyota đã bắt đầu sản xuất xe điện thuần chủng khi RAV4 EV ra mắt cùng với Prius. Tổng cộng 1.484 chiếc thế hệ đầu tiên đã được bán riêng lẻ hoặc cho thue ở California để đạt yêu cầu của tiểu bang, và phần còn lại đã tới các đội xe ở những nơi khác trên đất Mỹ. RAV4 EV có cự li di chuyển khoảng 153 km và trang bị cụm pin NiHM chứa 27 kWh năng lượng. Nó sử dụng công nghệ sạc dẫn điện, và cụm pin có thể được sạc trong khoảng 5 tiếng từ nguồn điện 240 volt.

Nguyên mẫu cho thế hệ thứ hai được chế tạo trong vòng vài tuần sau khi Toyota và Tesla ký thỏa thuận phát triển chung. Mẫu sản xuất thương mại sử dụng công nghệ pin và hệ thống truyền động điện của Tesla, và cụm pin lithium-ion có công suất 41,8 kWh. Phạm vi di chuyển của nó là khoảng từ 129 - 193 km trong khi có 154 mã lực và 366 Nm mô-men xoắn cực đại.

Tesla Roadster (2008 – 2012)

Tesla Roadster ra mắt vào năm 2008 với vai trò là chiếc xe chạy điện thuần chủng hợp pháp đi đường phố và được sản xuất hàng loạt đầu tiên chạy bằng cụm pin lithium-ion. Nó có phạm vi di chuyển ước tính 393 km và là xe điện thương mại đầu tiên có thể để đột phá mốc 320 km trên một lần sạc. Tesla đã khiến mọi người thấy rằng xe điện có thể sử dụng hàng ngày với phạm vi hoạt động lớn.

Một phần lý do khác khiến nó thu hút nhiều sự chú ý là thời gian gia tốc 0 – 96 km/h chỉ trong 3,7 hoặc 3,9 giây, phụ thuộc vào phiên bản. Tesla Roadster là bằng chứng cho khái niệm xe ô tô điện thương mại có thể đáp ứng cả cự li và hiệu suất thực tiễn.

Nissan Leaf (2010 – hiện tại)

Chỉ hai năm sau khi Tesla ra mắt sản phẩm đầu tiên, Nissan đã tung ra một mẫu xe điện đô thị bé nhỏ và tương đối hợp túi tiền với phạm vi di chuyển 117 km. Ban đầu, Leaf có trang bị một hệ thống pin 21,2 kWh, trong khi thế hệ thứ hai chuyển sang dùng cụm pin 40 kWh, mang tới phạm vi di chuyển 243 km. Mẫu Leaf Plus xuất hiện vào năm 2019, cung cấp pin 62 kWh và phạm vi hoạt động 364 km. Tính đến tháng 1 năm 2020, Nissan đã bán được 450.000 chiếc Leaf trên toàn thế giới, và Nissan tự hào tuyên bố nó là "chiếc EV phổ biến nhất thế giới".

BMW i3 (2013 – hiện tại)

BMW đã thử nghiệm sản xuất xe điện thương mại trong năm 1991 với một mẫu xe đô thị cỡ nhỏ gọi là E1. Nó được chế tạo bằng chất liệu nhôm và nhựa tái chế, và có cự li di chuyển khoảng 201 km. Tương tự thế, BMW i3 cũng là một mẫu xe đô thị cỡ nhỏ, được chế tạo bằng chất liệu nhẹ, bao gồm nhôm và nhựa gia cố sợi carbon (CFRP). Trên thực tế, nó chính là mẫu xe sản xuất hàng loạt đầu tiên có phần lớn cấu trúc bên trong và thân vỏ làm bằng CFRP.

Cụm pin 22 kWh nguyên bản đã được nâng cấp lên thành 33 kWH trong năm 2017 và rồi lên tới 42,2 kWh trong năm 2018. Chỉ trong vòng một thế hệ phát triển, cự li của i3 đã tăng từ 130 km lên 246 km.

Chevrolet Bolt (2016 – hiện tại)

Chi nhánh GM Hàn Quốc đã bắt đầu phát triển Chevrolet Bolt kể từ năm 2012. Trong năm sản xuất đầu tiên, Time Magazine đã đưa Bolt vào danh sách 25 Phát minh Xuất sắc nhất năm 2016, và Motor Trend thì vinh danh Bolt là “Xe của năm 2017”. Mẫu xe điện này sử dụng cụm pin sáng tạo gọi là “lithium-ion giàu niken” 60 kWh và có cự li di chuyển 383 km. Tính đến cuối năm 2019, tổng doanh số của Bolt ở Mỹ là 65.306 chiếc, song giờ đây đang gặp chút khó khăn vì vấn đề tiền thuế liên bang.

Tesla Model 3 (2017 – hiện tại)

Hồi năm 2006, Elon Musk nói rằng Model 3 sẽ có giá phải chăng đối với hầu hết người mua xe mới. Trong vòng tuần đầu tiên ra mắt Model 2016 ở năm 2016, công ty báo cáo rằng 325.000 người đặt tiền cọc 1.000 USD. Quá trình sản xuất của Model 3 đã gặp nhiều khó khăn, nhưng đến cuối năm 2019, Tesla đã giao được 448.634 chiếc, và tính tới tháng 3 năm 2020, nó là mẫu xe điện bán chạy nhất thế giới.

Hiện nay, người mua có tới vài phiên bản Model 3 để lựa chọn với phạm vi di chuyển từ 354 km tới 523 km. Model 3 cũng có hiệu suất vận hành ấn tượng, và khả năng sử dụng công nghệ Supercharger của Tesla để phục hồi 290 km trong chỉ 15 phút.

Porsche Taycan 2020

Porshce đã úp mở về mẫu sedan thể thao điện đầu tiên của họ trong vài năm trước khi chính thức vén màn Taycan trong năm 2019. Phiên bản Taycan tiêu chuẩn có tới 563 mã lực và 649 Nm mô-men xoắn cực đại và khả năng gia tốc từ 0-96 km/h trong 3,8 giây, kết hợp khả năng xử lý và độ bám phi thường mà đối thủ Tesla Model S phải ghen tỵ. Nếu thấy thế là chưa đủ, người mua có thể lựa chọn bản Taycan Turbo với 750 mã lực và 1.049 mô-men xoắn cực đại ở chế độ “overboost”.

Porsche Taycan cho chúng ta thấy rằng thế giới đã đạt đến một giai đoạn khác trong hành trình tiến hóa của xe ô tô điện. Chúng ta đã đạt đến giai đoạn không còn cần lo lắng về cự li di chuyển nữa, và bây giờ người mua có quyền lựa chọn loại xe điện mà họ muốn, cho dù đó là một chiếc xe đô thị nhỏ bé, một chiếc sedan cỡ trung, một chiếc crossover hay một con quái vật hiệu suất siêu khủng. Bước tiếp theo sẽ là SUV cỡ lớn và xe bán tải với cự li hoạt động khủng, công suất mạnh mẽ và nhiều tính năng tiện ích.

Duy Thành