Học chiêu trò từ ngành điện thoại, các hãng xe Trung Quốc thổi phồng số lượng đơn đặt hàng

Vào hôm 30/9/2025 vừa qua, hãng thông tấn Tân Hoa Xã cho biết một số nhà sản xuất ô tô tại Trung Quốc đã “thổi phồng nghiêm trọng” số lượng đơn đặt hàng trước khi mở bán, cảnh báo rằng hành vi này có thể gây hiểu lầm cho người tiêu dùng và nhà đầu tư, đồng thời đe dọa tương lai của ngành xe hơi.

Tờ Xinhua Daily Telegraph (thuộc Tân Hoa Xã) không nêu đích danh hãng nào, nhưng cáo buộc rằng một số công ty đã yêu cầu nhân viên của mình đặt cọc giả (có thể hoàn tiền) để tạo ảo giác về lượng đơn đặt hàng lớn. Trong khi đó, một số khác lại hợp tác với các bên trung gian trong “chuỗi công nghiệp thiếu minh bạch”, chuyên cung cấp dịch vụ “bơm” đơn hàng.

Theo bài báo, các số liệu đơn đặt hàng do các hãng xe công bố thiếu sự giám sát của bên thứ ba và thường cao hơn nhiều so với lượng xe thực tế được giao. “Những đơn hàng ảo như vậy đang khiến ngành công nghiệp rơi vào tình trạng báo động”, tờ Xinhua Daily Telegraph viết. Đồng thời, tờ báo cũng cho biết các cơ quan quản lý của Trung Quốc đã bắt đầu chú ý đến vấn đề này.

Vào hồi tháng 9/2025, Bộ Công nghiệp Trung Quốc đã thông báo sẽ mở chiến dịch kéo dài 3 tháng nhằm trấn áp hành vi tiếp thị sai lệch và vi phạm trực tuyến trong lĩnh vực ô tô.

“Thổi phồng số liệu” - chiêu cũ từ ngành điện thoại thông minh

Bài báo của Tân Hoa Xã được đăng sau bài bình luận trên tờ Nhật báo Kinh tế chính thức của chính phủ Trung Quốc (Economic Daily) vào hôm 27/9/2025. Bài bình luận này cũng lên án hành vi “thổi phồng” đơn đặt hàng mà không nêu tên cụ thể của các hãng.

Economic Daily cho biết chiêu trò này bắt nguồn từ ngành điện thoại thông minh khi các hãng từng tranh nhau công bố hàng chục nghìn đến hàng triệu đơn đặt hàng “ảo” không thể xác minh được.

Học chiêu trò từ ngành điện thoại, các hãng xe Trung Quốc thổi phồng số lượng đơn đặt hàng.

Ông William Li, CEO của Nio, nhận xét: “Ngày nay, việc khoe số lượng đơn đặt hàng đã trở thành một chiêu marketing của các hãng xe. Chiêu trò này gây hại cho sự cân đối giữa sản xuất và tiêu thụ”. Ông cũng khẳng định Nio không thổi phồng số liệu.

Cuộc chiến giá và doanh số ảo

Sự chỉ trích này xuất hiện trong bối cảnh có nhiều bằng chứng cho thấy các hãng xe Trung Quốc đang “làm đẹp” số liệu bán hàng nhằm đối phó với cuộc chiến giá cả khốc liệt tại thị trường ô tô lớn nhất thế giới.

Theo tờ Reuters, một số hãng và đại lý đã dùng thủ thuật bảo hiểm để làm tăng số liệu doanh số. Một số khác xuất khẩu xe mới dưới danh nghĩa ô tô cũ với sự hỗ trợ ngầm của chính quyền địa phương nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Những hành vi này xuất phát từ mô hình công nghiệp “ưu tiên sản xuất” của Trung Quốc, nơi chính sách nhà nước dẫn đến tình trạng dư thừa nguồn cung xe hơi, theo điều tra của Reuters.

Trong 8 tháng đầu năm 2025, doanh số ô tô tại thị trường Trung Quốc đã tăng 9,9%, đạt 14,9 triệu xe, theo dữ liệu ngành. Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc (CPCA) cho biết thị trường tỷ dân này chiếm tới 38% tổng doanh số ô tô toàn cầu trong tháng 8/2025 nhờ các chính sách trợ cấp mạnh tay từ Chính phủ.