GM ngừng sản xuất hàng loạt mẫu xe bán chậm, trong đó có Chevrolet Cruze

Trong ngày thứ 2 vừa qua, General Motors nói rằng họ sẽ cắt bỏ sản xuất của những mẫu xe bán chậm và giảm nhân lực của khu vực Bắc Mỹ bởi một thị trường ngày một xuống dốc đối với sedan chạy xăng truyền thống, đang chuyển sang đầu tư nhiều hơn cho phương tiện chạy điện và tự lái.

Các hành động của GM bổ sung thêm vào sự tái cấu trúc lớn nhất đối với nhà sản xuất xe số 1 Mỹ kể từ khi nó phá sản hồi một thập kỷ trước, và đánh dấu một bước ngoặt đối với ngành ô tô Bắc Mỹ. Các nhà sản xuất Mỹ đã tận hưởng gần 10 năm thịnh vượng kể từ khủng hoảng tài chính năm 2008-2009 và chính phủ phải cứu giúp GM và cựu công ty Chrysler Corp.

Thông báo của GM ngay lập tức đã nhận sự chỉ trích từ Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ông ấy yêu cầu nhà sản xuất xe tìm kiếm một mẫu mới để chế tạo ở Ohio và chia sẻ rằng ông đã nói với CEO Mary Barra của GM rằng ông ấy không vui với quyết định cắt sản xuất ở một nhà máy Ohio của bà. Ohio sẽ là một tiểu bang quan trọng trong chiếc dịch tranh cử tổng thống năm 2020.

Công nhân GM tụ tập ở một cuộc họp tại nhà máy lắp ráp Oshawa, Ontario, Canada ngày 26 tháng 11 năm 2018.

“Tôi không nghi ngờ rằng trong tương lai không xa, họ sẽ cho ra một thứ gì khác. Họ nên cho ra một thứ khác,” ông Trump, người đã thúc đẩy nhiều công việc sản xuất hơn trong suốt gần hai năm ông lên vị trí Tổng thống Mỹ, nói.

GM đã không trả lời ngay về bình luận của ông Trump, nhưng công ty cho biết rằng họ có những nhà máy khác ở Ohio bao gồm một nhà máy sản xuất hộp số ở Toledo và trung tâm kim loại ở Parma.

GM và các đối thủ đang đối mặt khoản tiền đầu tư tăng cao đối với việc chuyển đổi công nghệ, nguy cơ tăng lên từ chính sách thương mại Mỹ và các nhà đầu tư miễn cưỡng đầu tư các sản phẩm chiến lược truyền thống của họ.

Trong buổi họp báo thứ 2, bà Barra đã thông báo quyết định có tiềm năng đóng cửa 5 nhà máy Bắc Mỹ và cắt gần 15.000 việc làm cần thiết để giữ công ty mạnh khỏe khi nó đổ tiền vào công nghệ mới và kinh doanh mới ví như dịch vụ robo-taxi.

CEO GM, bà Mary Barry phát biểu trong một buổi họp báo chí hồi tháng 1 năm 2018

“Ngành ô tô đang biến đổi rất nhanh,” bà Barra nói trong buổi họp báo. “Đây là những điều chúng tôi đang làm để củng cố mặt kinh doanh chính của mình.” Cổ phiếu của GM đã tăng tới 7,8% sau thông báo, và ngay cả cổ phiếu hai đối thủ Ford Motor và Fiat Chrysler Automobiles cũng tăng lên.

GM đưa ra kế hoạch ngừng sản xuất trong năm tới ở ba nhà máy lắp ráp gồm: một nhà máy xe du lịch cỡ nhỏ Lordstown ở gần Youngstown, Ohio; tổ hợp Detroit-Hamtramck ở Detroit; và tổ hợp lắp ráp Oshawa, Ontario, ở gần Toronto. Họ cũng sẽ ngừng chế tạo một vài mẫu xe đang được lắp ráp ở các nhà máy này, bao gồm Chevrolet Cruze, Chevrolet Volt Hybrid, Cadillac CT6 và Buick LaCrosse. Mẫu xe cỡ C Cruze sẽ ngừng bán ở thị trường Mỹ trong năm 2019, mặc dù GM có thể tiếp tục chế tạo nó ở Mexico cho những thị trường khác.

Các nhà máy ở Baltimore, Maryland, và cộng đồng Warren, Michigan, nằm ở ngoại ô Detroit, đều là nơi chế tạo phụ tùng hệ dẫn động, đang không được giao nhiệm vụ sản xuất sau năm 2019 và có nguy cơ đóng cửa. GM còn nói rằng họ sẽ đóng cửa hai nhà máy không xác định nữa bên ngoài Bắc Mỹ.

GM cũng đang tiến hành cắt giảm tổng chi phí đầu tư, kể cả khi họ nói rằng sẽ gấp đôi nguồn lực đầu tư cho xe tự lái và xe điện trong vong 2 năm tới.

Năm ngoái, GM đã hứa hẹn ra mắt một đội 20 mẫu xe điện mới ở Bắc Mỹ từ giờ cho tới năm 2023, cùng với ít nhất 10 mẫu xe điện ở Trung Quốc tới năm 2020. Chi phí vốn đầu tư để đưa những phương tiện đó vào sản xuất sẽ bắt đầu thu hồi lại với các cụm pin và cấu trúc thân vỏ mới được thiết kế để mang tới lợi nhuận.

Tổ hợp nhà máy Lordstown của GM

Thêm nữa, GM đang thúc giục thuê thêm nhân lực ở đơn vị xe tự lái GM Cruise, tập trung vượt qua những thử thách về mặt kỹ thuật và lập một kế hoạch tốt để ra mắt dịch vụ robot-taxi trong năm tới.

Kể cả với chi tiêu cao hơn cho xe tự lái và xe điện, GM có kế hoạch giảm tổng chi tiêu vốn hàng năm xuống còn 7 tỷ USD vào năm 2020 từ trung bình 8,5 tỷ USD một năm trong giai đoạn 2017-2019. Nhà sản xuất xe Mỹ đã chịu áp lực từ các nhà đầu tư để trả lại nhiều tiền mặt hơn dưới hình thức mua lại cổ phần và cổ tức.

Áp lực chi phí lên GM và các nhà sản xuất và cung cấp khác đã tăng lên khi nhu cầu cho xe sedan truyền thống đã tụt giảm. Công ty đã nói rằng thuế lên thép nhập khẩu được đề xuất hồi đầu năm nay bởi chính quyền Trump, đã khiến GM tốn mất 1 tỷ USD.

Mặc dù bà Barra đã không kết nối sự cắt giảm thông báo trong ngày thứ 2 tới áp lực thuế, nhưng nói rằng chi phí thương mại là một trong những số rào cản lớn nhất mà GM đối mặt khi họ thực hiện thay đổi công nghệ và thay đổi thị trường.

Nhà máy lắp ráp ở Oshawa, Ontario, Canada của GM

Hành động của GM đã chọc giận những nhân vật chính trị lớn ở cả Mỹ-Canada, và từ cả các liên đoàn lao động Bắc Mỹ.

United Auto Workers, tổ chức đại diện cho các công nhân Mỹ, thề chống lại sự cắt giảm. “Quyết định của Genera Motors ngày nay… sẽ bị thách thức bởi UAW,” ông Terry Dittes, phó chủ tịch của liên đoàn phụ trách đàm phán với GM, nói. Một số công nhân UAW có thể vào làm việc ở một số nhà máy GM khác, nhưng phần động sẽ đối mặt với tương lai bất định trừ phi GM thay đổi quyết định.

Nhân lực nhỏ hơn

Nhân lực ăn lương của GM Bắc Mỹ, bao gồm đội ngũ kỹ sư và giám đốc, sẽ thu hẹp 15%, hay khoảng 8.000 việc làm. Công ty nói rằng họ sẽ cắt 25% hàng ngũ giám đốc để “đơn giản hóa việc ra quyết định.”

 Bà Barra nói GM có thể giảm bớt 1,5 tỷ USD chi tiêu vốn hàng năm và gia tăng đầu tư vào xe tự lái và xe điện và công nghệ xe kết nối bởi họ đã hoàn thành phần lớn đầu tư vào các thế hệ xe bán tải và SUV mới. Tới 75% doanh số toàn cầu của GM sẽ đến từ chỉ 5 cấu trúc xe vào đầu những năm 2020, đồng nghĩa rằng GM có thể giảm bớt nhân lực và vốn cần thiết để duy trì cập nhật danh mục đầu tư sản phẩm của họ.

Không giống các nhà sản xuất xe Nhật Bản như Nissan Motor, Honda Motor và Toyota Motor thường trông cậy vào một hệ thống linh hoạt hơn cho phép họ chế tạo nhiều mẫu xe ở cùng một nhà máy, GM có quá nhiều nhà máy mà chỉ chế tạo duy nhất một mẫu xe.

Hai nữ công nhân ở Oshawa, Ontario, Canada phản ứng trước quyết định mới của GM

Sự sụp đổ của doanh số sedan cỡ C và cỡ trung đã có ảnh hưởng mạnh tới một số mẫu xe GM hơn là các đối thủ Nhật bản. Doanh số của Honda Civic giảm 11% trong 10 tháng đầu năm 2018. Nhưng doanh số của Chevrolet Cruze lại giảm tới 22%.

Các nhà máy lắp ráp Hamtramck và Lordstown hiện đang chỉ vận hành có một ca. Một quy luật bất biến đối với ngành công nghiệp ô tô là nếu một nhà máy hoạt động dưới 80% khả năng sản xuất, thì nó đang mất tiền. GM đang có vài nhà máy hoạt động dưới mức đó, và bà Barra nói rằng tổng hoạt động Bắc Mỹ đang ở mức 70%.

Đồng lúc đó, nhiều nhà máy sản xuất xe bán tải và SUV có lợi nhuận biên cao của GM đang hoạt động ba ca, với một số làm việc 6 và đôi lúc 7 ngày một tuần để theo kịp nhu cầu thị trường. Một số công nhân nhà máy xe du lịch của GM có thể tìm kiếm công việc mới ở nhà máy bán tải.