Đại lý lách luật: Bán xe mới chưa từng lăn bánh dưới dạng ô tô cũ để hưởng trợ cấp

Thị trường ô tô Trung Quốc đã bùng nổ trong thời gian qua nhờ các khoản trợ cấp hào phóng từ Chính phủ. Tuy nhiên, một số đại lý xe đã lợi dụng chương trình này bằng nhiều cách, trong đó có cả những hành vi thiếu minh bạch như bán ô tô mới chưa chạy cây số nào dưới dạng “xe đã qua sử dụng” để trục lợi từ chính sách trợ giá đổi xe vốn được thiết kế nhằm hỗ trợ người tiêu dùng.

Giờ đây, ít nhất 6 thành phố và khu vực đô thị tại Trung Quốc đã tạm ngưng các khoản trợ cấp này. Điều đó đồng nghĩa với việc người mua xe tại các địa phương này sắp phải trả giá cao hơn khi mua một chiếc xe mới. Việc tạm dừng trợ cấp diễn ra trong bối cảnh những lo ngại ngày càng gia tăng về hệ lụy lâu dài của cuộc chiến giá cả trong ngành công nghiệp ô tô vốn đang lan rộng khắp Trung Quốc.

Các thông báo từ chính quyền Trịnh Châu và Lạc Dương cho biết nguyên nhân tạm ngưng là do khoản ngân sách đợt đầu được Chính phủ trung ương phân bổ đã hết. Trong khi đó, chính quyền thành phố Thẩm Dương và Trùng Khánh nói rằng việc tạm dừng là để điều chỉnh nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Khu vực Tân Cương ở Tây Bắc của Trung Quốc cũng đã ban hành quyết định tạm ngưng tương tự.

Đại lý lách luật: Bán xe mới chưa từng lăn bánh dưới dạng ô tô cũ để hưởng trợ cấp

Chính phủ Trung Quốc trong thời gian qua đã dựa vào các chương trình trợ cấp cho các mặt hàng giá trị lớn như ô tô, thiết bị gia dụng và điện tử để thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng trong bối cảnh tâm lý người dân vẫn u ám do thị trường bất động sản suy thoái kéo dài, tốc độ tăng lương chậm cũng như lo ngại về tình trạng thất nghiệp.

Các chương trình trợ cấp này được người dân hưởng ứng khá tích cực. Tính đến ngày 31/5, đã có hơn 4 triệu đơn đăng ký xin trợ cấp đổi xe trong năm nay, theo Bộ Thương mại Trung Quốc.

Dữ liệu bán lẻ tháng 5 của Trung Quốc được công bố gần đây đã gây bất ngờ khi tăng trưởng vượt kỳ vọng, đạt 6,4%. Trong đó, trợ cấp được xem là một trong những lý do chính thúc đẩy tiêu dùng.

Hiện vẫn chưa có thông báo chính thức về việc khi nào Chính phủ Trung Quốc sẽ phân bổ thêm ngân sách, Tuy nhiên, Ủy ban Cải cách và Phát triển và Bộ Tài chính Trung Quốc đã xác nhận rằng chương trình trợ cấp sẽ kéo dài đến hết năm 2025. Vì vậy, các nhà phân tích kỳ vọng nguồn quỹ mới cho quý III sẽ được giải ngân từ tháng 7/2025.

Tuy nhiên, chương trình trợ cấp này cũng gây ra nhiều tranh cãi, đặc biệt là trong ngành công nghiệp ô tô. Ngành ô tô lớn nhất thế giới đang bị chỉ trích bởi các cơ quan quản lý do cuộc chiến giá cả ngày càng gay gắt khiến lợi nhuận toàn ngành bị bào mòn nghiêm trọng.

Truyền thông chính thức tại tỉnh Hà Nam - nơi có thủ phủ là thành phố Trịnh Châu - tuần trước đưa tin, dẫn nguồn giấu tên, rằng Chính phủ Trung Quốc đã nhận thấy một số lỗ hổng trong chương trình trợ cấp và đang xem xét điều chỉnh.

Một trong những vấn đề chính được báo chí và giới chức chỉ ra là hiện tượng "xe cũ 0 km", tức là bán xe mới nhưng khai báo là xe đã qua sử dụng để được nhận trợ cấp nhằm nhanh chóng xả hàng tồn kho.

Báo Dahe Daily, cơ quan truyền thông thuộc chính quyền tỉnh Hà Nam, cho biết việc bán "xe cũ chưa chạy" này là nguyên nhân chính khiến ngân sách trợ cấp bị tiêu hết nhanh hơn dự kiến, dẫn đến các đợt tạm ngừng trợ cấp.

Một số doanh nghiệp đã ngụy trang xe mới hoặc xe gần như mới thành ô tô cũ để đổi lấy khoản trợ cấp đổi xe, tờ Dahe Daily cho hay.

Trong khi đó, tờ Nhân Dân Nhật Báo - cơ quan ngôn luận cấp quốc gia của Trung Quốc - cũng kêu gọi xử lý nghiêm hiện tượng “xe cũ 0 km”, chỉ vài tuần sau khi Chủ tịch Tập đoàn Great Wall Motor, ông Ngụy Kiến Quân, công khai lên án hành vi này.

Vào hồi đầu tháng 6/2025, Bộ Công nghiệp Trung Quốc đã triệu tập các hãng xe tới một cuộc họp. Tại đây, cơ quan này kêu gọi các hãng xe chấm dứt cuộc chiến giá cả tại Trung Quốc.