Chế tạo cho người trẻ, nhưng xe an toàn giá rẻ ở Nhật Bản lại toàn thu hút tài xế cao tuổi

Khi hãng Honda cho ra mắt phiên bản mới nhất của mẫu N-Box một năm trước, họ đã quảng cáo các tính năng trên chiếc xe tí hon như chân ga phát hiện lỗi, phanh khẩn cấp tự động và ghế ngồi có thể di chuyển được, làm một phần của kế hoạch thúc đẩy thị trường xe tới các gia đình trẻ.

Nhưng một đối tượng khách hàng rất khác biệt đã biến N-Box trở thành mẫu xe du lịch bán chạy nhất Nhật Bản: gần một nửa chủ sở hữu mẫu mới là 50 tuổi trở lên.

Các nhà sản xuất xe đã hi vọng rằng tùy chọn công nghệ cao sẽ thu hút người mua trẻ tuổi tới xe mini, hay xe kei, kể cả khi số lượng tài xế Nhật Bản dưới 30 tuổi đã trượt gần 40% kể từ năm 2001.

Thay vào đó, với cái tem giá khởi điểm khoảng 7.500 USD và thuế sở hữu thấp, xe mini đã có thêm một lượng người sử dụng trung thành trong số nhóm dân số người già đang tăng lên nhanh chóng ở Nhật Bản, nhiều người trong số đó có một nguồn thu nhập cố định.

“Sau khi con cái của họ trưởng thành và rời khỏi nhà, nhiều người đang muốn giảm từ những chiếc xe gia đình cỡ lớn sang các mẫu xe cỡ nhỏ hơn,” Kiminori Murano, giám đốc điều hành ở Tortoise, một đại lý chuyên xe mini ở Yamato, tỉnh Kanagawa, ở phía nam của Tokyo, nói.

Nhật Bản là đất nước có tỷ lệ tài xế lớn tuổi rất cao trên thế giới

Ở Tortoise, người cao tuổi đã lấn át các gia đình trẻ trong vai trò nhóm khách hàng lớn nhất trong thập kỷ qua, chiếm đến hơn 70% tổng số khách hàng của họ.

Xe kei đại diện cho gần 1/3 tất cả doanh số xe du lịch Nhật Bản, và khoảng 1/20 chiếc xe được bán trong năm nay là một chiếc N-Box.

Tất cả các nhà sản xuất xe lớn của Nhật Bản đều có bán các phương tiện nhỏ gọn, tiết kiệm nhiên liệu và gần như độc quyền cho thị trường nội địa. Với động cơ dung tích 660cc của chúng – một kích cỡ thường thấy ở xe mô tô hơn là ô tô -  xe mini được cho là quá nhỏ đối với hầu hết thị trường nước ngoài.

Nhiều người trong ngành xe Nhật Bản dự đoán rằng đến cuối cùng, xe buýt, xe taxi và xe tự động sẽ giữ chân những người lớn tuổi tham gia lái xe lâu hơn nữa.

Cho tới khi tương lai đó xảy ra, nhu cầu cho các phương tiện dễ sử dụng, an toàn và rẻ tiền ví như N-Box đang tăng mạnh trong số người Nhật Bản cao tuổi tại một đất nước có dân số già tăng nhanh nhất trên thế giới. Sự thành công của những mẫu xe này cũng có thể cung cấp một công thức cho việc quang cáo những phương tiện như thế tới người già ở ngoài Nhật Bản.

Honda nói rằng các tính năng an toàn trong N-Box không chỉ được thiết kế với hình ảnh người già trong đầu. Mà công ty nói rằng chúng còn có thể giúp tài xế lớn tuổi bám đường tốt hơn.

“Tôi không muốn người già trở nên buồn tẻ ở nhà bởi họ không thể đi đâu cả. Chúng tôi muốn làm những gì có thể để cho phép họ lái xe được lâu nhất có thể,” Hideaki Takaishi, kỹ sư an toàn ở Honda, nói với trang Reuters trong một bài phỏng vấn.

Thông điệp thân thiện người già

Trong nhiều năm, quảng cáo TV cho xe kei đã luôn là một đoạn phim đầy nhiệt huyết tuổi 20, thường mang hình ảnh thành viên một ban nhạc nổi tiếng, cắm trại hoặc nô đùa ở bãi biển. Gần đây, quảng cáo đã có hình ảnh của các gia đình với trẻ nhỏ.

Nhưng quảng cáo xe mini  đang từ từ bắt đầu phản ánh nhóm người mua lớn nhất của phân khúc này. Trong năm nay, Daihatsu Motor, một công ty con của Toyota, đã phát hành một đoạn quảng cáo TV với hình ảnh một ông bác nông dân trồng bắp cải lớn tuổi, người trách móc con trai mình vì lời gợi ý ông ấy nên chuyển sang một chiếc bán tải mini với hệ thống phanh khẩn cấp tự động, hiểu nhầm đó là lời chê bai khả năng lái xe của ông.

Nhu cầu xe mini ở Nhật Bản

“Đúng thật là các thị trường lớn nhất của chúng tôi là những tài xế ở vùng nông thôn, phụ nữ và người già,” người phát ngôn của Daihatsu, Kazuki Inoue nói. “Các xe bán tải mini của chúng tôi đang được sử dụng rộng rãi ở các nông trại, và cộng đồng làm nông đang già đi nhanh chóng ở thời điểm hiện tại, vậy nên chúng tôi muốn tiếp thị các hệ thống an toàn tân tiến trên các mẫu xe đó.”

Takaishi của Honda nói rằng sử dụng cảm biến để theo dõi môi trường xung quanh của phương tiện và đánh giá liệu tài xế có đạp nhầm chân ga không là những tính năng có thể giải quyết các thử thách phổ biến đối với tài xế lớn tuổi, bao gồm cả giảm bớt thời gian nhận biết và phản ứng.

Nhà sản xuất xe còn đang cố gắng phát triển một hệ thống lái trí thông minh nhân tạo cho việc “huấn luyện.” Trên mặt lý thuyết, các chiếc xe sẽ có thể khuyên nhủ tài xế thông vi biểu tượng nháy sáng trên mặt táp lô, âm thanh và rung vô lăng nếu họ đang sắp trượt khỏi làn đường hoặc tạo một cú bẻ lái tiềm năng nguy hiểm.

“Cụ thể là các tài xế lớn tuổi, họ thực sự muốn duy trì sự độc lập của họ trong khi đang lái xe, bởi nó là một kỹ năng họ đã mài dũa qua nhiều năm,” Takaishi nói.

Tai nạn tăng lên

Ở Nhật Bản, số lượng người giữ bằng lái độ tuổi 60 và lớn hơn đang tăng trưởng nhanh hơn bất cứ một quốc gia đã phát triển nào khác, và trong vòng 5 năm qua, con số đã tăng lên nhiều gấp đôi so với những người dưới 30 tuổi.

Cụ thể là ở những khu vực nông thôn, người ta đang lái xe ở cả độ tuổi 80 và 90 bởi dịch vụ tàu hỏa và xe buýt đang rút khỏi những thị trấn thưa thớt dân cư.

Điều đó đã dẫn đến một tình trạng gia tăng tai nạn giao thông liên quan đến tài xế lớn hơn 65 tuổi, kể cả khi tổng số vụ tai nạn đã giảm xuống. Trong năm ngoái, tài xế cao tuổi đã liên quan đến 55% các vụ tai nạn ở Nhật Bản, tăng từ 47% của 10 năm trước.

Tỷ lệ người lái xe cao tuổi ở Nhật Bản

Để đối phó với tình trạng này, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản đã ra mắt hệ thống Xe Hỗ trợ An toàn trong năm ngoái với mục đích phân lại công nghệ an toàn trên những mẫu xe bán ở Nhật Bản.

“Bởi số lượng các vụ tai nạn giao thông liên quan đến tài xế lớn tuổi đã trở thành một vấn đề quốc gia, chúng tôi đã quyết định quảng bá những công nghệ này để gia tăng sự hiểu biết và mở rộng mức sử dụng,” Naohiko Kakimi, người đứng đầu bộ phận quảng bá lái xe tự động và hệ thống vận chuyển thông minh của ngành xe Nhật Bản, nói.

Các nhà sản xuất ô tô có thể sử dụng logo được chính phủ công nhận để quảng cáo xe của mình, và các tài xế có thể tiết kiệm bảo hiểm bằng cách mua những mẫu xe đó.