Bị phương Tây cấm vận, thị trường ô tô Nga tuột dốc không phanh trong năm 2022

Theo dữ liệu của Hiệp hội Kinh doanh châu Âu (AEB), trong năm 2022 vừa qua, lượng ô tô mới bán ra tại thị trường Nga đã giảm đến 58,8% so với năm 2021. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do những lệnh cấm vận áp đặt lên Nga sau cuộc xung đột tại Ukraine vào hồi tháng 2/2022.

Trong năm ngoái, nhiều nhà sản xuất ô tô nội địa của Nga đã phải tạm ngừng sản xuất xe trong một thời gian vì ngành công nghiệp nước này chật vật tìm kiếm linh kiện và thiết lập chuỗi cung ứng mới sau những lệnh cấm vận của phương Tây.

Sau khi cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine nổ ra, đã có gần 1.000 công ty nước ngoài rút khỏi xứ sở bạch dương. Các nhà sản xuất ô tô quốc tế từng đầu tư không ít tiền của vào thị trường này cũng phải ngừng sản xuất và xuất khẩu xe đến Nga.

Vào tháng 10/2022, Nissan đã rút khỏi thị trường Nga và thanh lý mọi tài sản cho chính phủ nước này với giá tượng trưng 1 Euro. Cuộc giao dịch này khiến hãng xe Nhật Bản bị thiệt hại gần 687 triệu USD.

Những hãng sản xuất ô tô châu Âu lớn như Renault cũng rời bỏ thị trường Nga. Điều này khiến thị trường ô tô Nga vốn phụ thuộc lớn vào các khoản đầu tư và trang bị công nghệ cao của châu Âu bị tác động mạnh. Đã từng có thời điểm hãng sản xuất ô tô nội địa Avtovaz phải bán những chiếc xe Lada không có túi khí hay hệ thống chống bó cứng phanh ABS cho người Nga vì thiếu linh kiện.

Ngoài ra, nhiều ngân hàng của Nga cũng bị loại khỏi Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (SWIFT). Đây là hệ thống viễn thông cho phép thanh toán liên quốc gia một cách nhanh chóng. Hậu quả là các đại lý ô tô hoặc khách hàng ở Nga không thể mua những chiếc xe nhập khẩu từ nước ngoài. Các công ty nước ngoài cũng không thể bán xe cho người Nga.

Giá xe ở Nga cũng vì thế mà tăng mạnh và doanh số bán lẻ giảm sút. Trong năm 2022, tổng lượng xe mới bán ra tại Nga chỉ đạt 687.370 chiếc trong khi con số tương ứng của năm 2021 là hơn 1,6 triệu chiếc. Chỉ tính riêng trong tháng 12/2022, sức tiêu thụ ô tô của thị trường Nga đã giảm 50,2%. Những con số này không bao gồm doanh số của các thương hiệu như BMW, Mercedes-Benz và Chery.

Bị phương Tây cấm vận, thị trường ô tô Nga tuột dốc không phanh trong năm 2022

AEB dự đoán doanh số bán xe tại Nga trong năm 2023 sẽ tăng khoảng 12% lên 770.000 chiếc. Ông Alexey Kalitsev, người đứng đầu hội đồng ô tô của AEB, cho rằng trong năm nay, sẽ có 5-7 thương hiệu xe mới xuất hiện tại thị trường Nga nhưng không cung cấp thêm chi tiết.

Cũng trong năm ngoái, thương hiệu xe bán chạy nhất tại thị trường Nga là Lada với doanh số cộng dồn đạt 188.645 chiếc, giảm 46,2% so với năm 2021. Đứng phía sau thương hiệu ô tô nội địa này là Kia với 66.095 xe bán ra, giảm 67,9%. Trong khi đó, Hyundai - thương hiệu cùng tập đoàn với Kia - xếp thứ 3 nhờ doanh số cộng dồn 54.811 xe, giảm 67,2%.

Vị trí thứ 4 thuộc về thương hiệu ô tô nội địa GAZ LCV với 42.110 xe đến tay khách hàng Nga, giảm 35,4%. Xếp phía sau GAZ LCV là thương hiệu ô tô Trung Quốc Chery với 40.018 xe, tăng 7,8%.

5 thương hiệu còn lại trong top 10 bao gồm Renault (39.578 xe, giảm 69,9%), UAZ (33.906 xe, tăng 4,6%), Haval (33.642 xe, giảm 14%), Geely (24.419 xe, giảm 0,7%) và Toyota (19.645 xe, giảm 79,9%).

Trong khi đó, 3 mẫu xe bán chạy nhất tại thị trường Nga trong năm ngoái là Lada Granta, Lada Niva và Lada Vesta.