95 năm trước, Bugatti đã thay đổi cả thế giới ô tô với phát minh la-zăng hợp kim nhôm

Thật khó để tưởng tượng ra một thời gian khi những la-zăng hợp kim nhôm không được lắp đặt ở 4 góc của mọi chiếc xe thể thao hoặc sang trọng trên thị trường. Trên thực tế, không phải chỉ có xe thể thao hoặc sang trọng nữa, mà gần như mọi chiếc xe được bán ở Mỹ, từ một chiếc Honda Civic khiêm tốn cho tới một chiếc Bentley Continental GT hoành tráng, cũng đều có thể lắp đặt bộ la-zăng hợp kim. Nhưng trong khi món trang bị này đã trở nên phổ biến, nguồn gốc của la-zăng hợp kim nhôm vốn có khởi đầu cách đây gần 1 thế kỷ, và từ một nhà sản xuất ít ai ngờ đến.

Bugatti là thương hiệu đầu tiên sử dụng các la-zăng hợp kim nhôm trên thế giới

Chúng ta biết rằng Bugatti không bao giờ ngần ngại theo đuổi công nghệ tân tiến – họ đã chế tạo Veyron thống trị thế giới ô tô và gần đây, họ đã đưa một chiếc Chiron lên cột mốc tốc độ 300 dặm/h (483 km/h). Nhưng với sự hỗ trợ và đầu tư của Volkswagen Group, những thành tích này hoàn toàn nằm trong tầm với của nhà sản xuất xe Pháp. Tuy nhiên, 95 năm trước, khi Bugatti vẫn là một nhà sản xuất xe đua nhỏ và thuộc sở hữu gia đình, thương thiệu Pháp đã đi tiên phong trong công nghệ mà giờ đây có mặt trên hầu hết mọi chiếc xe mới.

Câu chuyện bắt đầu từ năm 1920 khi một nhà thiết kế xe đua có tên Harry A. Miller đã nảy ra ý tưởng chế tạo bộ la-zăng bằng nhôm. Chỉ 34 năm sau khi một quá trình điện phân đã được phát triển để sản xuất nhôm độc lập bởi hai người – nhà phát minh Charles Martin Hall, và nhà hóa học Paul Heroult. Nhưng mặc dù có nảy ra ý tưởng, Miller đã không thể sản xuất thành công la-zăng nhôm, cho dù ông ấy vẫn giữ bằng sáng chế ý tưởng dưới tên mình.

Công nghệ mới đã giúp họ đạt thành công lớn trong năm 1925-1930 trên đường đua

Chính Ettore Bugatti mới là người thành công sản xuất chúng đầu tiên, tạo nên trống phanh, chấu la-zăng, và la-zăng bằng nhôm tại nhà máy Bugatti ở Molsheim, nơi công ty vẫn định cư cho tới tận bây giờ, sử dụng những khuôn đúc mà ông ấy tự mình phát triển. Ông ấy đã phát triển ý tưởng la-zăng nhôm đi xa hơn nữa, đăng ký hơn 500 bằng sáng chế độc nhất.

Năm 1924 là thời gian đầu tiên chứng kiến la-zăng nhôm được sử dụng trên một chiếc xe, khi Bugatti ngừng sử dụng các la-zăng với chấu mỏng truyền thống, và thay vào đó là tạo ra la-zăng nhôm đúc với 8 chấu rộng, phần niềng bánh có thể tháo ra, và một trống phanh tích hợp – một thiết lập đã được lắp đặt thành công trên xe đua Type 35 huyền thoại.

Thiết kế này có tính đơn giản, nghệ thuật và sáng tạo – đại diện cho sự tâm huyết của Bugatti hướng tới niềm vui thẩm mỹ. Ông ấy đã có kỳ vọng cao rằng bộ la-zăng mới sẽ cải thiện thành tích đua, và chúng được sử dụng lần đầu tiên ở giải Grand Prix of Lyon vào ngày 3 tháng 8 năm 1924. Tuy nhiên, kết quả lại có phần thảm bại, bởi một số lỗi kỹ thuật đã khiến vài chiếc xe không thể chạm đích.

Ngày nay hầu như mọi chiếc xe đều có tùy chọn trang bị la-zăng hợp kim nhôm

Nhưng thực tế lỗi không phải nằm ở những la-zăng nhôm, mà là nằm ở các lốp xe bởi sự lưu hóa không chính xác đã dẫn đến sự phân tách một số lốp xe ở giữa cuộc đua. Tất nhiên đó chỉ là sự khởi đầu của một công nghệ mới, và sự cải tiến sau này đã khiến các la-zăng nhôm ngày một tốt hơn.

Bằng cách sử dụng các thiết kế phức tạp, Bugatti đã có thể giảm bớt sự nhiễu loạn và lực cản quanh la-zăng và vòm bánh xe. Khả năng tản nhiệt cũng tốt hơn với bộ la-zăng mới, cho phép làm mát nhanh hơn và gia tăng hiệu suất phanh. Niềng bánh xe tách biệt đã cải thiện tốc độ bẻ cua khi nó giữ lốp chắc chắn, và bánh xe có chỗ lắp ở trung tâm giúp cải thiện thời gian dừng ở đường pit. Bánh xe bằng nhôm cũng có trọng lượng nhẹ, qua đó cải thiện khả năng xử lý và cho phép độ hệ thống treo tinh vi hơn. Tất cả những yếu tố này đã kết hợp để giúp một số tay đua Bugatti trở thành người thống trị thế giới thể thao tốc độ trong giai đoạn 1925-1930.

Phát minh của Ettore Bugatti đã thay đổi cả thế giới ô tô cách đây 95 năm

Phần còn lại của thế giới ô tô đã sớm bắt nhịp sáng tạo mới, và các bộ la-zăng hợp kim nhôm đã được sử dụng rộng rãi sau đó, tạo nên bối cảnh thế giới ô tô hiện đại ngày nay. Các la-zăng đã không ngừng trở nên nhẹ hơn và cứng cáp hơn, và được chế tạo bằng các phương pháp tinh vi hơn chứ không đơn thuần là đúc như thời xưa. La-zăng hợp kim sẽ tiếp tục là trái tim của nhiều kỷ lục tốc độ trong tương lai, và hóa ra, tất cả đều mặc nợ một thiên tài có tên Ettore Bugatti và chiếc la-zăng bằng nhôm 8 chấu đầu tiên của ông ấy.

Duy Thành