Đèn pha ô tô ngày càng đẹp nhưng chưa chắc đã chiếu sáng tốt hơn
Duy Thành 10:52 - 06/01/2018
Trải qua nhiều năm phát triển và cải tiến, các loại đèn pha của ngành công nghiệp ô tô ngày càng trở nên sáng hơn, chiếu xa hơn cũng như có thiết kế đẹp mắt hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc đèn pha ngày càng tốt, dựa theo nghiên cứu của Viện bảo hiểm an toàn đường bộ Mỹ (IIHS).
Trong vòng hai năm qua, tổ chức nghiên cứu độc lập và phi lợi nhuận của Mỹ, đại diện cho các công ty bảo hiểm lớn trong lĩnh vực giảm thiểu thiệt hại từ tai nạn xe và thương tật, đã phát hành tới 4 bản nghiên cứu với kết luận rằng hầu hết đèn pha trước trên các xe đời mới mà họ thử nghiệm đều không đủ hiệu quả.
Danh sách những chiếc xe được trang bị hệ thống đèn pha bị IIHS đánh giá "Kém" hay "Tạm chấp nhận được" rất đa dạng, có thể là xe Mỹ hay ngoại quốc, xe du lịch hay bán tải, hạng sang hay phổ thông. Lời chê bai của IIHS được đưa ra vào đúng thời điểm khá thú vị của ngành công nghiệp ô tô. Những mẫu xe mới ra mắt gần đây đều cho thấy rằng cả nhà sản xuất lẫn bên cung cấp đều đang tận hưởng kỷ nguyên vàng của đèn ô tô.
Đèn pha xe ngày càng trở nên bắt mắt nhưng chưa chắc chúng đã đủ an toàn
Ngày nay, đèn pha ô tô đã trở thành một tác phẩm nghệ thuật, vô cùng phong phú về kiểu dáng. Tất cả là nhờ có bước chuyển biến từ đèn halogen truyền thống sang đèn LED sáng hơn, cũng như sự đổi mới trong khâu sản xuất khiến các nhà thiết kế có nhiều tự do hơn để nhào nặn ra những chi tiết tinh vi, kết hợp chặt chẽ đường nét bên ngoài với nắp capô và bên sườn.
Thế nhưng, IIHS lại có quan điểm ngược lại. Họ nói rằng đèn pha được xuất xưởng ở nhà máy thường có tầm ngắm kém, gây ra tình trạng chói mắt. Trong các nghiên cứu của IIHS, vốn có tính ảnh hưởng tới quyết định mua hàng của người tiêu dùng Mỹ, chỉ có duy nhất 4 trong số 100 mẫu xe thử nghiệm được xếp hạng “Tốt”. Có tới 40 mẫu bị xếp hạng “Kém” vì đèn pha. Riêng mùa hè năm ngoái, trong bài thử nghiệm đèn pha trên 37 mẫu SUV cỡ trung, có tới 23 mẫu bị xếp hạng "Tạm chấp nhận được" hoặc "Kém".
Trong quá trình thử nghiệm, các kỹ sư đã tiến hành đo khoảng cách chiếu sáng từ pha thấp và pha cao khi xe chạy thẳng và ôm cua. Họ cũng tiến hành tính toán xem ánh sáng đèn có khiến người lái xe ngược chiều bị chói mắt quá hay không.
Chỉ có 15 mẫu xe nhận danh hiệu Top Safety Pick+ của IIHS trong năm 2018, giảm mạnh từ con số 38 của năm trước đó. Lí do chính là bởi yêu cầu mới của IIHS khi chỉ có xe được đánh giá đèn pha “Tốt” mới đủ tư cách nhận danh hiệu này. Ở các nghiên cứu ban đầu, một số xe được cân nhắc nhận danh hiệu Top Safety Pick+ đã không được kiểm tra đèn pha trước.
Kiểm tra đèn pha đã trở thành một tiêu chí mới để nhận giải thưởng Top Safety Pick+ của IIHS
Ông Matthew Brumbelow, một kỹ sư nghiên cứu nhiều kinh nghiệm ở IIHS, nói rằng tính trạng điểm số thấp này là đáng “lo ngại.” Gần một nửa số vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng ở Mỹ đều diễn ra vào buổi tối, cho dù tỷ lệ người lái xe buổi tối đã giảm đi đến cả nửa. Đèn pha chính là một trong những “yếu tố giảm thiểu tai nạn lớn nhất.”
“Đèn pha là một trang bị rất cơ bản, nhưng bạn có thể nghĩ nó là một thứ giúp tránh va chạm, kiểu như trang bị tự động phanh vậy,” ông Brumbelow nói. “Đây là một cuộc kiểm tra lớn với phạm vi hiệu suất rộng.”
IIHS cũng đang gặp khó khăn trước tình cảnh thiếu quy định liên bang về hệ thống chiếu sáng, ví như tầm ngắm đèn pha. Một sự thật là người tiêu dùng chỉ được tiếp cận công nghệ chiếu sáng tốt hơn ở những gói công nghệ đắt đỏ hơn.
Nhận thức của người tiêu dùng
Chưa rõ các thông báo của IIHS về hệ thống đèn xe có ảnh hưởng gì tới lựa chọn của người tiêu dùng hay không. Các mẫu xe bán chạy nhất ngày nay đôi khi lại nhận điểm số tệ hại trong bài kiểm tra đèn pha trước, ví như Silverado, Colorado, Malibu 2017 của Chevrolet, cũng như Malibu Limited và Trax 2016. Nhà sản xuất Chevrolet đã từ chối bình luận về xếp hạng của IIHS.
Chevrolet Silverado 2017 nhận điểm kém trong bài thử nghiệm đèn pha của IIHS
Mẫu xe Ford Escape 2017 đã nhận được điểm số chấp nhận được, trong khi Flex 2017 chỉ đạt điểm cận biên. Riêng Ford F-150, Edge và Explorer 2017 đều nhận điểm kém. Đối với Fusion, mẫu xe từng nhận điểm cận biên ở phiên bản 2016, lại bị đánh giá "Kém" ở đời 2017. “An toàn tiếp tục là một trong những ưu tiên cao nhất trong thiết kế xe của chúng tôi,” một đại diện của Ford nói. “Ford phát triển đèn pha trước cho xe thông qua điều kiện lái thế giới thực và phản hồi khách hàng. Ford cam kết sẽ đáp ứng hoặc vượt qua những luật lệ an toàn phương tiện liên bang.”
Ông Brumbelow có nói thêm rằng nghiên cứu đèn pha của IIHS vẫn còn rất mới tới người tiêu dùng. Bản nghiên cứu đầu tiên, giới hạn với những xe cỡ trung, đã được phát hành hồi tháng 3/2017. Tuy nhiên, ông nói rằng phương thức thử nghiệm đèn pha của IIHS có tính “biến đổi hơn” những gì hầu hết các nhà sản xuất ô tô từng trải nghiệm trước đây, và nhiều xe vẫn chưa hề được kiểm tra.
“Chúng tôi đã từng thấy một nhà sản xuất quay lại và thay đổi bản thiết kế của họ, hoặc thông thường hơn là thắt chặt quá trình xử lí tầm chiếu sáng ở nhà máy,” ông Brumbelow nói. “Con đường phải đi vẫn còn rất dài, chúng tôi vui thì đã thấy sự tiến bộ.”
Cải thiện điểm số
Một nhà sản xuất đã cho thấy sự tiến bộ là Kia. Các xe của họ được thử nghiệm trong nghiên cứu của IIHS, bao gồm Sorento 2016 và 2017, Sportage 2017 cũng như Optima 2016, đều nhận điểm số kém. Tuy nhiên, Kia Optima 2017 sau đó đã nhận điểm số tốt, và Sorento 2018 cũng nhận đánh giá ở mức chấp nhận được.
Chi nhánh Kia Mỹ nói rằng an toàn xe là ưu tiên đối với một nhà sản xuất nhưng cũng chia sẻ rằng các bài thử nghiệm của IIHS “đi xa hơn nhiều so với yêu cầu liên bàng và là một trong số nhiều thử nghiệm được sử dụng để đánh giá xe.”
Kia Optima 2017 nhận điểm tốt của IIHS
“Kia sẽ đánh giá cẩn thận kết quả của quy trình kiểm tra IIHS mới, cùng với kết quả từ tất cả các bài kiểm tra khác, để cho thấy sự cam kết của hãng nhằm liên tục cải thiện sản phẩm", đại diện Kia Mỹ khẳng định.
Sáng kiến
Một yếu tố có thể giúp ngành công nghiệp ô tô là giảm giá thành của đèn LED khi chúng trở nên thịnh hành hơn, theo ý kiến của ông Todd Morgan, phó chủ tịch phát triển sản phẩm toàn cầu ở Varroc Lighting Systems, một nhà cung cấp hệ thống đèn pha hàng đầu thế giới, đặt trụ sở ở Plymouth, bang Michigan, Mỹ.
Gần đây, các nhà sản xuất ánh sáng đã chuyển sang công nghệ OLED. Cho tới tháng 9 năm ngoái, Varroc đã tiến thêm một bước xa hơn OLED khi họ giới thiệu hệ thống Surface-LED ở một triển lãm thương mại diễn ra tại Đức. Surface-LED là một sự thay thế cho đèn OLED, sử dụng các tấm lọc siêu mỏng và nguồn sáng LED truyền thống để tạo ra khả năng phát quang lớn hơn. Dựa theo thông báo của Varroc, ưu điểm của Surface-LED là “có thể được thiết kế và sản xuất theo hình cong cũng như 3D, mang nhiều màu sắc để thực hiện nhiều chức năng khác nhau.”
Bên cạnh đó, Surface-LED còn có giá “rẻ hơn nhiều” so với OLED mà không phải hi sinh phong cách thiết kế đẹp mắt. Được biết, Varroc sắp tung công nghệ đèn pha mới này ra thị trường Bắc Mỹ.